Sunday, September 21, 2014
ANG PROBINSYANO 3rd Chapter (Bata sa Parkingan)
Tinanggal ako sa trabaho bilang billiard boy ng wala man lang abiso. Pinaalis din ako sa sa aking tinuloyang bilyaran noong gabing iyon kung saan ako nag-stay-in. Tatlong daan lang ang pera ko mula sa huli kong sweldo. Alsa balotan ang pinaka magaling na lider ng mga billiard boy. Ang kanilang pag-asang mai-angat ang sitwasyon ng trabaho. Wala silang kibo lahat. Ngumiti lang ako na parang walang anuman ang pagkatanggal sa akin sa trabaho. Ako pa! Matapang ako!
Pero sa tutuo lang, di ko alam ang gagawin ko. Ayaw kong ring umuwi sa bahay ng uncle ko na parang batang tumatakbong pauwi, umiiyak at talunan at magsusumbong kung paano ako inaway ng mga kalaro. Malaki na ako. Dise syete na. Binatang-binata na kung tutuusin. Hindi ako uuwing talunan. Tataposin ko ang laban. Pero saan ako pupunta? Saan ako matutulog?
Umalis ako bitbit ang malaking bag. Nandoon sa bag ko ang lahat ng aking kayamayanan sa buhay. Mga damit na walang laba, mga papeles ko sa highschool at gintong medalyang di pwedeng ibenta. Palakad lakad ako sa may tabi nang Claro M. Recto na parang turista. Doon sa may unahan ng U.E. ay huminto ako at umupo sa tabi. Nag-isip ako ng malalim. Paano ba ito? Naabotan ako ng alas-onse ng gabi sa aking pagmumuni-muni. Bahala na!
Pumunta ako sa parking lot na nasa harap mismo ng bilyaran na binabantayan ko. Maraming Jeep doon ang naka parking. Pumili ako ng isang malaking jeep na may magandang upuan. Iyon ang magiging tahanan ko sa darating na mga araw. Ginising ako ng andar ng makina. Dumating na ang drayber. Mag aa-alas kwartro pa noon. Kaya lumipat ako doon sa sirang jeep upang ipagpatuloy ang sarap ng tulog. Kinaumagahan, tahimik akong nagmasid sa mga gawain ng mga parking boy doon. Kilala nila ako, alam nilang natanggal ako sa trabaho kaya di nila ako pinaalis sa parking lot. Pangalawang araw ay tumulong akong maghugas ng mga jeep. Beynte Pesos ang bayad! Wow! Hindi ako magugutom nito.
Part 2
Umabot din ako ng isang linggo doon sa parking ng mapansin ako ng boss ng parking lot na si mang Jun. Bungal, mataba at palabiro si mang Jun. Pinsan nya ang dati kong boss bilyaran. Inaya nya akong kumain kasama ng mga tauhan nya doon mismo sa tabi ng parking lot. "Kumain ka dyan. Gamitin mo takip ng kaldero na plato" kumain ako ng sabay sa kanila na nakayuko sa hiya. Alam kong papaalisin nya ako sa parking lot pagkatapos kung kumain. Kaya dinamihan ko ang kain ko dahil alam kong malayong-malayo pa ang lalakarin ko sa araw na iyon pagkatapos kung kumain.
"Ano bang napag-aralan mo?" Tanong ni mang Jun. "Hayskol po at mekaniko na bokasyon" mahina kong sagot. "Marunong ka bang mag drive?" Ano bang tanong yan! Ba't di nalang kasi ako palayasin ng diretsahan katulad ng pinsan nyang adik! Sabi ko sa isip ko. "Konti lang po." Ang sinungaling kong sagot. "Marunong ka bang nga kwenta at mag bilang ng pera?" Tanong ulit nya. "Magaling po ako sa numero" ang mayabang kong sagot. Eh ano ngayon kung mayabang at sinungaling ako? Papaalisin din naman ako. "Gusto mo bang mag trabaho ng parking boy dito sa akin?" Hindi ko inasahan ang tanong na iyon. Nasa pinaka importanting Job interview na pala ako! Gusto kung tumalon sa tuwa. "Opo" mahina kong sagot. May trabaho na ako! Yehey!
Tatlong daang piso ang sweldo ko isang buwan. Libre kain, libre sabon, libre tubig. Hindi bawal umupo, hindi bawal magkwentohan, hindi bawal lumabas-labas. halos walang bawal kay mang Jun. Ako ang in-charge sa dalawa niyang telepono na pay phone sa Recto. Ako din ang in-charge sa buwanang bayad ng mga jeepney sa parking. Ang sarap maging amo si mang Jun. Para lang namin siyang kuya. Totoong mabait at masayahin na tao. Ayaw nyang tawagin ko ng "sir" o kaya "boss" "kuya Jun" lang ang tawag namin sa kanya.
Wala pang isang linggo ay pinatawag ni kuya Jun ang lahat ng tauhan niya sa isang meeting. Seryoso siya sa meeting na yon. "Tanong ko lang, bakit ng si Jun Bisaya na ang nagbantay ng telepono lumaki nag kita natin?" Ako si Jun Bisaya dahil dalawa kaming jun na tauhan nya. Lahat ng dating nagbabantay ng telepono ay tahimik at parang walang narinig. "Dati, nasa syento singkwento hanggang dalawang daan piso lang ang ini-remit nyo sa akin araw-araw. Pero ngayon tatlong daan pinakababa ang natatanggap ko!" May halong galit ang boses ni kuya Jun. Buking silang lahat! Bida na naman ako! Pero takot na akong maging bida. Alam kong may hindi magandang mangyayari sa akin sa darating na mga araw. Marihap kalabanin mga kapwa parking boy.
Part 3
Tama ang hinala ko, nag-iba ang pakikisama sa akin ng mga kasamahan ko. Isa daw akong sipsip. Kasalanan ko daw kung bakit pinag-iinitan sila ni Kuya Jun. Wala akong magawa kundi manahimik lang. Isa lang ang kasalanan ko, iyon ang pagiging hindi magnanakaw. Hindi ko kaya ang mangupit. Mahina ako sa ganyang bagay. Di ako patutulogin ng konsensya ko pag ginawa ko yon.
Ako na ang ginawang katiwala ni Kuya Jun sa pera. Madalas niya akong isama sa mga lakad nya kung saan kumakain kami nag pagka-sarapsarap na mga pagkain. Ang sarap ng buhay! Gusto nyang matuto akong magmaneho upang ako na raw ang kanyang personal driver. Mataas ang kanyang pangarap sa akin. Sa tingin ko, gusto niya akong gawing anak-anakan. Ingit ang inabot ng mga kasamahan ko sa akin.
Di naglaon, natanggap na rin ng mga kasamahan ko na ako na talaga ang Prinsipe ng kadiliman, este, prisipe ng parking lot. Ginawa ko lahat upang maibalik tiwala nila sa akin. Okey na okey na takbo ang negosyo ni Kuya Jun. Dinagdagan din nya lahat nang sweldo namin. Kahit bumango ako ng tulyoyan sa mga kasamahan ko.
Dahil sa gusto kong pag butihin trabaho ko, ipina sasara ko ang gate ng parking lot sa hating gabi dahil nalaman kong doon tumatakbo ang isang grupo ng tambay kung meron silang kalokohan. Nalaman kong sila ang mga nanghoholdap ng mga jeep na bumibiyahi ng Quiapo puntang Sta. Mesa. Doon sila nagkikita kita sa parking lot pagkatapos ng holdapan. May nakita pa akong granada minsan sa isang sirang jeep na iniwan nila doon sa takot na inaabangan sila ng pulis sa labas. Binalikan nila kinabukasan at isinuli ko naman.
May dalawang linggo ang lumipas mula ng ipasara ko ang gate pagsapit ng hating gabi ay tinawag ako ng boss ko. Binigyan niya ako ng sweldo ko at isan libo na dagdag. Umalis na raw ako agad sa parking lot. "Bakit po?" Usisa ko. "Titirahin ka raw ng grupo nina 'White'" Pabulong na may halong takot na sagot ni kuya Jun. Si "White" ang lider ng grupo. Siya rin ang kumuha ng gintong medalya sa bag ko. Siya ang gumagamit mga maong and t-shirt ko.
Inihatid ako ni kuya Jun palabas ng kanyang parking lot sakay sa kanyang owner type jeep. Wala na naman akong trabaho. Ang hirap maging bida. Palaging may matitinding kalaban. "Back to square one!" Ika nga sa englis. Saan kaya ako matutulog ngayong gabi? Bahala na...
END OF 3RD CHAPTER
ANG PROBINSYANO 2nd Chapter (Batang Bilyaran)
Kumikinang ang medalyang 'ginto' na nakuha ko bilang Gold Medalist ng bokasyong 1 year - Diesel Mechanic Guzman Institute of Technology. Mahigit tatlong daang estudyante ang tinalo ko sa pagalingan sa pagsubok bilang isang mekaneko. Subalit hindi ako isa sa nabigyan ng trabaho ng Mercedez Benz o ng General Elecric. Lahat ng Top 20 ng batch ko ay nabigyan ng rekomendasyon upang mag trabaho doon ng pamunoan ng eskwelahan maliban sa akin. Minor de edad lang ako.
Hindi na ako sumipot ng eskwelahan at di rin nagpakita sa titser ko na panay ang parinig na "nakaka-uhaw" daw ang pagkapanalo ko. Ibig sabihin, dapat magpainom na man ako ng beer sa faculty and staff ng departamento namin bago ako i-rekomenda sa trabaho. Hindi ko lang masabi sa titser ko na wala akong pera. Hiyang-hiya na ako sa uncle ko bilang pabigat sa kanya at ayaw kong manghingi pa nang pera para pang-inom. Sobra na ang kabutihan na napakain at napag-aral niya ako ng isang taon.
Binigyan ako ng Uncle ko ng limang daan upang mag celebrate sa aking "tagumpay". Binigyan din niya ako ng pera upang pambayad sa mga ritratong kung saan katabi namin sina Senator Salonga at Andrew E. Hindi ko ginasta ang pera. Sa halip ay naglibot ako ng tatlong araw upang makahanap ng trabaho. Walang pumatol sa akin. Isa lang akong minor de edad at walang karanasan. Kaya't pinatulan ko na rin ang nag-iisang trabahong handang tumanggap sa akin ng walang tsetse bulitsi. Pumasok ako bilang isang Billiard Boy sa Claro M. Recto ng Quiapo.
Nagpaalam ako sa uncle ko at wala siyang nagawa na pigilan ako. Natapos ko na ang kursong pina-aral nya sa akin "with lying colors!" ika nga sa englis. Panahon na upang tumayo ako sa sarili kong paa. Labag man sa kalooban, pumayag din siya sa kundisyon na lalapit ako sa kanya pag may problema ako.
Beterano sa hirap ang uncle ko. Alam niya kung kagaano kahirap ang nag iisa sa Maynila at walang masandalan. Gutom at hirap din ang kwento ng buhay niya sa Maynila bago nakatapos bilang isang Customs broker at nag aral din siya ng Abugasya. Siya ang unang idolo ko. Parang tunay kong tatay. May pangarap at mapagmahal sa pamilya. Siya ang unang tao na nag sabi sa akin ng harap-harapan at walang alinlangan na matalino ako. Pinaniwalaan ko yon ng boong puso. Alam kong natakot siya na pakawalan ako. Ano na lang ang sasabihin ng nanay ko na nakakatandang kapatid nya pag may nangyari sa akin? Pero nakita din niya sa mura kong edd ang tapang at determinasyon.
Araw ng linggo, buwan ng Abril taong 1991 ng pumasok ako bilang isang 'stay-in' Billiard Boy sa Quiapo. Beynte sintemos ang bayad bawat set o pag ayos ng mga bola sa hugis tatsolok bago umpisahan ang laro. Apat na po't apat (44) na mesa ng bilyaran ang binabantayan ko kasama ang mga dalawa pang billiard boy. Mula alas otso ng umaga hanggang alas dyes ng gabi ang trabaho ko. Bawal umupo, bawal sumandal, bawal mag laro, bawal mag-kwentohan, bawal lumabas pag di break time, bawal ihi ng ihi, bawal sumandal sa mesa ng bilyaran. Lahat bawal, maliban sa pag hinga at pag inom ng tubig.
Unang linggo ko ay trenta pesos lang ang kinita bawat araw dahil mabagal pa akong mag-ayos ng bola. Tamang tama lang sa pagkain. Nangangawit ang mga paa ko at buong katawan dahil sa pagtayo mahigit labin-dalawang oras. Lagnat inabot ko sa pagod. Pero di ako tumigil. Tinulongan naman ako ng mga kasamahan kong sanay na sa trabaho at pinainom ng gamot. Mga tubong bikol sila at mga mababait.
Pangatlong lingo ay bumuti rin pakiramdam ko at bumilis na rin. Natutunan ko ring tumayo sa isang paa at sumandal sa dingding pag di nakatingin ang masungit, pangit at estriktang supervisor. Wala siyang awa sa aming mga Billiard boy. Pangit! Pangit! Pangit!
PART 2
Wala pang dalawang buwan, naging kaibigan ko na rin ang halos lahat ng billiard boys. Nalibot ko na ring bantayan ang iba't ibang bilyaran ng boss ko sa Maynila. Meron sa Taft avrnue La Salle, sa Dapitan St. Likod ng UST, sa may U.E. Recto and doon sa may Sta Cruz. Kasama ako sa mga sikritong lakad namin sa gabi upang mag lagalag at mag inuman kahit saan. Paborito naming puntahan ang CCP Park sa may Roxas Boulevard kung saan nag bibisiklita kami magdamag.
Si Jommel ang palaging taya sa lakad. Si Jommel ay magaling mandaya sa sukli sa bilyaran kaya marami siyang pera. Paborito niyang lokohin at i-over charge sa time ang mga bagong estudyanteng manlalaro sa bilyaran malapit sa UE Recto. Sabay lang kami sa kanya. Walang pakialaman at kanya-kanyang diskarte upang magka pera.
Minsan may bagong cashier na pumasok. Maganda, maputi at mahaba ang kanyang buhok. Kaso, medyo mataba at pandak siya. Janina ang kanyang pangalan at halos lahat nang binatang billiard boy ay nagkagusto sa kanya. Ang mga beteranong si Jommel at si Orly ay sabay na nanligaw sa kanya. Pagalingan silang dalawa. Nag -a-agawan mang libre ng snacks kay Janina. Ang problema, sa akin lumalapit si Janina. Pero minsan humawak ako ng gitara at kumanta ng folk song bago nag sara ang bilyaran. Hangang-hanga sa akin si Janina. Mahilig pala siyang kumanta. Nawalan ng pag-asa si Jommel at Orly. Wala silang laban sa magaling mag gitara at kumanta na si Jun Abines, ang batang probinsyano.
Isang gabi, pinainom ako ng libre ni Jommel at Orly. Nang medyo malasing na ay tinanong nila ako kung nililigawan ko ba si Janina. Kung Oo sagot ko, titigil daw sila ng panunuyo sa dalaga. Sabi ko hindi. Hindi type si Janina. Kaya natuwa ang dalawa. Inoman pa kami ng inuman. Sa sobrang lasing, nagkasundo ang dalawa na daanin sa suntukan upang magkaroon ng eksklusibong karapatan na ligawan si Janina.
Mallit si Orly at mabait. Malaki si Jommel at mayabang. Pinigilan ko sila dahil alam kong walang panalo si Orly. Di sila nag paawat. Wala akong nagawa kundi ang sumigaw ng : "Let's get ready to rumbleeeeeee!" Ala Michael Buffer. Wala pang trent segundos tanggal dalawang ngipin ni Jommel sa itaas. Tinigil ko ang laban at tinulungang pulutin ang mga ngipin ni Jommel. Huling gabi ko yon na makia si Jommel.
PART 3
Pangatlong buwan ko bilang billiard boy ay lalo akong napalapit sa lahat ng mga kasamahan ko. Bumuo kami ng grupo upang ipag tanggol ang aming karapatan na umupo pag walang kustomer o kung matumal ang laro sa bilyaran. Ako ang naging Pangulo. Meron daw silang nakikitang kakaibang kaalaman at kakahayan sa akin. Di nila alam lumaki ako sa lugar at palaging nakikinig sa mga layunin at adhikain na ipagtanggol ang mga karapatan pang tao at mga manggagawa. Sa madaling salita, NPA suporters. He he. Pero di ko naman sila tinuroan ng paborito kong bisaya na slogan: "Makig-bisog! Di mahadlok! Apan mudagan!"
Naging seryoso ang samahan naming mga billiard boy. Gusto naming bigyan naman kami ng konsoderasyon ng amo namin. Minsan kinumpronta ko ang masungit na supervisor. Sobra na ang kanyang pang-aapi! Nagalit siya. Sino daw ako para sumagot-sagot sa kanya. Sinuspende ako isang linggo. Halos wala akong makain noon. Buti na lang nag-ambag mga kasamahan ko para sa akin. Natakot talaga ako. Buti nalang di ako tinangal ng bigla-bigla. "Ayaw ko na!" Sabi ko sa mga kasamahan ko. Bumalik ako sa trabaho na talunan. Gutom lang pala ang katapat ng tapang ko.
Pero hindi sumuko mga kasamahan ko. Patuloy kaming nagme-meeting ng patago parang mga bagong katipunero na handang ibuhis ang mga buhay alang-alang sa inang bayan. Si Orly ang naging pinaka matapang sa grupo. Hindi sila pumayag sa suhestyon kong itigil at buwagin ang grupo namin. Sa halip na matakot, lalong tumapang mga kasamahan ko. Merong nag sabi na bumitaw kaming lahat ng sabay-sabay. Sabi ko wala akong matirhan pag ganun. Kaya nag kasundo kaming mag welga nalang.
Wala pang isang linggo ay nalaman ng boss namin ang planong mag welga. Merong Hudas sa grupo namin.isang matandang pakawala ng may-ari ng bilyaran. Akala ko sa sine lang mayroong James Bond 007, meron pala sa tutuong buhay. Isang araw, pinatawag ako ng boss ko sa opisina. Isang adik sa syabu na nangangalang Freddie. Binigyan ako ng sobre. Huling sweldo ko raw yon. Tanggapin ko raw at umalis na at huwag nang bumalik o magpakita pa sa mga bilyaran nya.
Natanggal ako sa trabaho! Paano na?
- END OF PART 2.
Hindi na ako sumipot ng eskwelahan at di rin nagpakita sa titser ko na panay ang parinig na "nakaka-uhaw" daw ang pagkapanalo ko. Ibig sabihin, dapat magpainom na man ako ng beer sa faculty and staff ng departamento namin bago ako i-rekomenda sa trabaho. Hindi ko lang masabi sa titser ko na wala akong pera. Hiyang-hiya na ako sa uncle ko bilang pabigat sa kanya at ayaw kong manghingi pa nang pera para pang-inom. Sobra na ang kabutihan na napakain at napag-aral niya ako ng isang taon.
Binigyan ako ng Uncle ko ng limang daan upang mag celebrate sa aking "tagumpay". Binigyan din niya ako ng pera upang pambayad sa mga ritratong kung saan katabi namin sina Senator Salonga at Andrew E. Hindi ko ginasta ang pera. Sa halip ay naglibot ako ng tatlong araw upang makahanap ng trabaho. Walang pumatol sa akin. Isa lang akong minor de edad at walang karanasan. Kaya't pinatulan ko na rin ang nag-iisang trabahong handang tumanggap sa akin ng walang tsetse bulitsi. Pumasok ako bilang isang Billiard Boy sa Claro M. Recto ng Quiapo.
Nagpaalam ako sa uncle ko at wala siyang nagawa na pigilan ako. Natapos ko na ang kursong pina-aral nya sa akin "with lying colors!" ika nga sa englis. Panahon na upang tumayo ako sa sarili kong paa. Labag man sa kalooban, pumayag din siya sa kundisyon na lalapit ako sa kanya pag may problema ako.
Beterano sa hirap ang uncle ko. Alam niya kung kagaano kahirap ang nag iisa sa Maynila at walang masandalan. Gutom at hirap din ang kwento ng buhay niya sa Maynila bago nakatapos bilang isang Customs broker at nag aral din siya ng Abugasya. Siya ang unang idolo ko. Parang tunay kong tatay. May pangarap at mapagmahal sa pamilya. Siya ang unang tao na nag sabi sa akin ng harap-harapan at walang alinlangan na matalino ako. Pinaniwalaan ko yon ng boong puso. Alam kong natakot siya na pakawalan ako. Ano na lang ang sasabihin ng nanay ko na nakakatandang kapatid nya pag may nangyari sa akin? Pero nakita din niya sa mura kong edd ang tapang at determinasyon.
Araw ng linggo, buwan ng Abril taong 1991 ng pumasok ako bilang isang 'stay-in' Billiard Boy sa Quiapo. Beynte sintemos ang bayad bawat set o pag ayos ng mga bola sa hugis tatsolok bago umpisahan ang laro. Apat na po't apat (44) na mesa ng bilyaran ang binabantayan ko kasama ang mga dalawa pang billiard boy. Mula alas otso ng umaga hanggang alas dyes ng gabi ang trabaho ko. Bawal umupo, bawal sumandal, bawal mag laro, bawal mag-kwentohan, bawal lumabas pag di break time, bawal ihi ng ihi, bawal sumandal sa mesa ng bilyaran. Lahat bawal, maliban sa pag hinga at pag inom ng tubig.
Unang linggo ko ay trenta pesos lang ang kinita bawat araw dahil mabagal pa akong mag-ayos ng bola. Tamang tama lang sa pagkain. Nangangawit ang mga paa ko at buong katawan dahil sa pagtayo mahigit labin-dalawang oras. Lagnat inabot ko sa pagod. Pero di ako tumigil. Tinulongan naman ako ng mga kasamahan kong sanay na sa trabaho at pinainom ng gamot. Mga tubong bikol sila at mga mababait.
Pangatlong lingo ay bumuti rin pakiramdam ko at bumilis na rin. Natutunan ko ring tumayo sa isang paa at sumandal sa dingding pag di nakatingin ang masungit, pangit at estriktang supervisor. Wala siyang awa sa aming mga Billiard boy. Pangit! Pangit! Pangit!
PART 2
Wala pang dalawang buwan, naging kaibigan ko na rin ang halos lahat ng billiard boys. Nalibot ko na ring bantayan ang iba't ibang bilyaran ng boss ko sa Maynila. Meron sa Taft avrnue La Salle, sa Dapitan St. Likod ng UST, sa may U.E. Recto and doon sa may Sta Cruz. Kasama ako sa mga sikritong lakad namin sa gabi upang mag lagalag at mag inuman kahit saan. Paborito naming puntahan ang CCP Park sa may Roxas Boulevard kung saan nag bibisiklita kami magdamag.
Si Jommel ang palaging taya sa lakad. Si Jommel ay magaling mandaya sa sukli sa bilyaran kaya marami siyang pera. Paborito niyang lokohin at i-over charge sa time ang mga bagong estudyanteng manlalaro sa bilyaran malapit sa UE Recto. Sabay lang kami sa kanya. Walang pakialaman at kanya-kanyang diskarte upang magka pera.
Minsan may bagong cashier na pumasok. Maganda, maputi at mahaba ang kanyang buhok. Kaso, medyo mataba at pandak siya. Janina ang kanyang pangalan at halos lahat nang binatang billiard boy ay nagkagusto sa kanya. Ang mga beteranong si Jommel at si Orly ay sabay na nanligaw sa kanya. Pagalingan silang dalawa. Nag -a-agawan mang libre ng snacks kay Janina. Ang problema, sa akin lumalapit si Janina. Pero minsan humawak ako ng gitara at kumanta ng folk song bago nag sara ang bilyaran. Hangang-hanga sa akin si Janina. Mahilig pala siyang kumanta. Nawalan ng pag-asa si Jommel at Orly. Wala silang laban sa magaling mag gitara at kumanta na si Jun Abines, ang batang probinsyano.
Isang gabi, pinainom ako ng libre ni Jommel at Orly. Nang medyo malasing na ay tinanong nila ako kung nililigawan ko ba si Janina. Kung Oo sagot ko, titigil daw sila ng panunuyo sa dalaga. Sabi ko hindi. Hindi type si Janina. Kaya natuwa ang dalawa. Inoman pa kami ng inuman. Sa sobrang lasing, nagkasundo ang dalawa na daanin sa suntukan upang magkaroon ng eksklusibong karapatan na ligawan si Janina.
Mallit si Orly at mabait. Malaki si Jommel at mayabang. Pinigilan ko sila dahil alam kong walang panalo si Orly. Di sila nag paawat. Wala akong nagawa kundi ang sumigaw ng : "Let's get ready to rumbleeeeeee!" Ala Michael Buffer. Wala pang trent segundos tanggal dalawang ngipin ni Jommel sa itaas. Tinigil ko ang laban at tinulungang pulutin ang mga ngipin ni Jommel. Huling gabi ko yon na makia si Jommel.
PART 3
Pangatlong buwan ko bilang billiard boy ay lalo akong napalapit sa lahat ng mga kasamahan ko. Bumuo kami ng grupo upang ipag tanggol ang aming karapatan na umupo pag walang kustomer o kung matumal ang laro sa bilyaran. Ako ang naging Pangulo. Meron daw silang nakikitang kakaibang kaalaman at kakahayan sa akin. Di nila alam lumaki ako sa lugar at palaging nakikinig sa mga layunin at adhikain na ipagtanggol ang mga karapatan pang tao at mga manggagawa. Sa madaling salita, NPA suporters. He he. Pero di ko naman sila tinuroan ng paborito kong bisaya na slogan: "Makig-bisog! Di mahadlok! Apan mudagan!"
Naging seryoso ang samahan naming mga billiard boy. Gusto naming bigyan naman kami ng konsoderasyon ng amo namin. Minsan kinumpronta ko ang masungit na supervisor. Sobra na ang kanyang pang-aapi! Nagalit siya. Sino daw ako para sumagot-sagot sa kanya. Sinuspende ako isang linggo. Halos wala akong makain noon. Buti na lang nag-ambag mga kasamahan ko para sa akin. Natakot talaga ako. Buti nalang di ako tinangal ng bigla-bigla. "Ayaw ko na!" Sabi ko sa mga kasamahan ko. Bumalik ako sa trabaho na talunan. Gutom lang pala ang katapat ng tapang ko.
Pero hindi sumuko mga kasamahan ko. Patuloy kaming nagme-meeting ng patago parang mga bagong katipunero na handang ibuhis ang mga buhay alang-alang sa inang bayan. Si Orly ang naging pinaka matapang sa grupo. Hindi sila pumayag sa suhestyon kong itigil at buwagin ang grupo namin. Sa halip na matakot, lalong tumapang mga kasamahan ko. Merong nag sabi na bumitaw kaming lahat ng sabay-sabay. Sabi ko wala akong matirhan pag ganun. Kaya nag kasundo kaming mag welga nalang.
Wala pang isang linggo ay nalaman ng boss namin ang planong mag welga. Merong Hudas sa grupo namin.isang matandang pakawala ng may-ari ng bilyaran. Akala ko sa sine lang mayroong James Bond 007, meron pala sa tutuong buhay. Isang araw, pinatawag ako ng boss ko sa opisina. Isang adik sa syabu na nangangalang Freddie. Binigyan ako ng sobre. Huling sweldo ko raw yon. Tanggapin ko raw at umalis na at huwag nang bumalik o magpakita pa sa mga bilyaran nya.
Natanggal ako sa trabaho! Paano na?
- END OF PART 2.
ANG PROBINSYANO 1st chapter (Mekaneko)
Dise saes pa lang ako noon ng mapadpad sa Maynila. Kaga gradweyt ko lang ng hayskol galing sa maliblib na probinsya nang Surigao del Sur. Walang trabaho tatay ko. Nakatapos ako ng hayskol sa kabila ng katakot-takot na gutom na dinanas. Kinuha at pinag-aral ako ng aking tiyuhin na taga Maynila. Nag -enrol ako ng isang taon na bokasyon bilang isang mekaneko. Sa Pasay ang bahay ng aking tiyuhin at sa Quiapo na man ako nag-aaral sa gabi doon sa Guzman Institute of Technology.
Isang daan ang budget ng pamasahe ko isang buwan. Tres singkwenta pa dati ang pamasahe noon mula pasay hanggang Quiapo kaya syete pesos isang araw ang pasahe ko. Wala pang dalawang linggo ubos na budget ko. Hindi ako nanghingi ng dagdag na budget sa uncle ko dahil nahihiya ako. Alam kong hindi niya obligasyon ang pakainin at pag aralin ako. Tama na para sa akin na may natitirhan ako at may kinakain araw-araw. Ayaw kong dagdag pabigat. Kaya sinubukan kong lakarin ang may walong kilometro mula Pasay hanggang Quiapo sa pangatlong linggo. Di ko kinaya. Sobrang gutom at pagod ang dinanas ko!
Di ako pumasok sa pang-apat na linggo. Kunyari lang na pumasok ako pero ang tutuo, nagpalaboy-laboy lang ako boong pasay at umuuwi na lang sa oras ng uwian ng klase. Natapos din ang isang buwan. Binigyan ulit ako ng tiyo ko ng budget kong isang daan. Pumasok na ulit ako sa klase ko. Pag dating ng dalawang linggo ubos na naman! Palaboy-laboy ulit ako ng dalawang linggo hanggang mabigyan ulit ng budget.
Pangatlong buwan, nag-isip ako. Paano ba ito? Wala akong planong di taposin ang bokasyon ko. Yon lang ang tangi kong pag-asa upang maka angat sa buhay. Kaya sinubukan kong sumakay ng dyip na di nagbayad. Takot na takot noong una. Baka hatawin ako ng dyipney drayber pag nahuli akong di nagbayad. Buti na lang hindi uso ang kondoktor sa Maynila. Natapos ang isang linggo na hindi ako nabuking o nahuling di nagbayad. Pagnapansin kong malikot at mapanuri ang mga mata na drayber ay agad-agad akong bababa sa oras na ito ay mag umpisa nang paharorot ng takbo at di na tumitingin sa likoran. Sa awa ng Diyos o kaya sa suporta ni satanas, hindi naman ako nahataw ng tubo ni minsan.
Pang apat na buwan ay dire-diretso na ang pasok ko sa klase. Ako ang palaging nangunguna sa exams sa boong batch namin at mga drawing at projects ko sa electrical lay-outs ang pinaka gusto ng titser namin. Mga klasmet kong may trabaho ay lumalapit sa akin upang gawan ko ng projects. Sampong piso ang bayad bawat drawing. Wow! Ang sarap ng buhay. Ang sarap bumili ng matitigas at nakakabusog na tinapay! Hindi pa uso ang mineral water dati kaya higop lang ng higop sa gripo ng walang bayad! Busog na busog ako palagi! Di tulad noon sa probinsya na walang-wala. Pagwalang klase ay diretso ako sa sine na doble program. Minsan nililibre pa ako ng klasmet kong mahilig mangopya sa akin. Ang talino ko daw!
PART 2
Nakaraos din ako sa awa ng panahon. Nang malapit nang matapos ang isang taon kong kurso, isa ako sa mga panlaban sa boong klase sa departmental ranking sa mahigit tatlong daang estudyante. Ang magiging top 10 daw ay kukunin agad ng kompanyang General Electric at Mercedes Benz. Meron doong sulat ang dalawang malalaking kompanya na naka display sa bulletin board. Dapat mag top 10 ako!
Dalawang klase ng pagsubok ang gagawin namin sa departmental ranking. Written examination at practical examination. Nag -aral talaga ako ng husto. Abot hanggang tenga ang ngiti ng titser ko ng ako ang nanguna sa written examination sa gradong 93.5%! Ang pumangalawa ay 88% lang. Ang layo ng agwat. Hiyawan buong klase namin sa gabing iyon.
Pero mayron pang isang pag subok, ang practical examination. Dapit ay paandarin namin ang isang makenang diesel na Mercedes Benz. Wala akong karanasan sa makena! Kinabahan ang titser ko. Kinausap niya ang in-charge ng laboratory na papasukin ako isang gabi at tingnan ang tatlong makina na pweding gamitin sa practical examination. Pinag aralan ko ng husto ang disign at timing ng fuel injection pump ng tatlong makena. Nahirapan talaga ako.
Dumating nag araw ng practical examination. Ako ang panghuling mag paandar ng makena. Lahat ng aking mga katungali ay napaandar ang makena sa loob ng time limit na 5 minuto. Dumating ang turno. Tama ang titser ko! Isa sa mga makinang tiningnan ko dati ang ginamit sa pagsubok. Isang 4 cylinder model 1976 Mercedes Benz Diesel engine ang dapat kong paandarin sa loob ng 5 minuto. Ang problema, hindi ko pa nasubukang magpaaandar ng makina na ako mag-isa ang mag kabit ng injection pump. Dese syete anyos pa lang ako noon at walang karanasan kundi ang mag igib ng tubig, mag sibak ng kahoy, magtanim ng kamote, saging at akmoteng kahoy. Kaya nga "Probinsyano" ang tawag sa akin ng titser at mga kaklase ko.
PART 3
"Ready... start!" Iyon ang hudyat ng proktor sa akin upang umpisahan kong ikabit ang injection pump sa makina. Hindi ko agad binuhat ang injection pump. Ginalaw ko muna ang fly-wheel ng makina upang gumalaw ang lahat ng balbola sa ibabaw nito. Ito ang paraan ko upang malaman ang actual firing position ng buong makina. Nalaman kong Cylinder number 1 ang nasa power stroke. Tiningnan ko ang position ng plunger ng injection pump at nakitang tamang -tama lang nakaposisyon sa injecting point ang plunger no. 1. Sigawan ang mga kaklase ko at titser ko bakit daw di ko agad ikinabit ang injection pump.
Kaya binuhat ko agad at ikinabit ang injection pump sa makina at pinihit lang ito ng kunti sabay higpit ng mga bolts. Natapos ko yon sa isa't kalahating minuto. Tatlong minuto ang pinakamabilis na record na nauna sa akin. Biniro ako nga isang professor na sigurado ba daw akong nasa timing nag injection pump at makina na wala man lang akong pinihit. Tawanan ang lahat maliban sa akin at ang titser ko. Nagtinginan kami. Mukhang takot na takot siya. Ako ang kanyang pambato at nakakahiya pag hindi umandar ang makina. Pero huli na ang lahat. Di ko na pweding suriin ang makina dahil pinatay na ang oras ko.
Pinalabas na ako sa kordon kung saan naka posisyon ang makina at lumapit ang isang proctor upang itoy paandarin. Umupo ako sa tabi ng titser ko. "Bakit ka nagmamadali?!!" Galit na bulong ng titser ko. "Meron kang limang minuto para siguradohin na tama nag ginawa mo. Kahit ubusin mo ang lima minuto ikaw pa rin ang Top 1 basta't umandar lang nang maayos ang makina." Sising-sisi ako nang marinig yon. Tama ang titser ko. Mahirap habolin ang score ko sa written exam. Kailangan ko lang paandarin ang makina sa loob ng limang minuto at ako pa rin ang magiging no. 1 at maging Gold Medalist sa batch namin. "Ang bobo ko!" Siga ko sa sarili.
Pinihit ng proctor ang susi at : "BRROOOOOOOOOOOOOOOOOOM!!!" Sigaw ng makina. One click lang! Walang back fire! Sigaw ng proctor "Perfect timing!" Sigawan mga kaklase ko! Si probinsyano nag no. 1 at gold medalist!
Masaya ang lahat... pero hindi ako. Aanhin ko ang pekeng gold medal? Aanhin ko ang no. 1 ranking? Hindi rin ako pwedeng magka trabaho sa Mercedez Benz o sa General Electric dahil isa pa akong minor de edad. Doon kami nag graduation rites sa malaking Araneta Colleseum. Isa ako sa mga nakaupo sa entablado bilang no. 1 sa aking mekanikong kurso kasama ang mga no. 1 students sa iba't ibang kurso. Nandoon din si Senator Jovito Salonga at ang bagong sikat na si Andrew E. kasama ko umupo sa stage. Hindi ko nadama ang saya noon. Walang halaga ang medalya, walang halaga ang ranking. Wala pa ring trabaho ang "probinsyano".
- THE END
By: Jun Abines
Isang daan ang budget ng pamasahe ko isang buwan. Tres singkwenta pa dati ang pamasahe noon mula pasay hanggang Quiapo kaya syete pesos isang araw ang pasahe ko. Wala pang dalawang linggo ubos na budget ko. Hindi ako nanghingi ng dagdag na budget sa uncle ko dahil nahihiya ako. Alam kong hindi niya obligasyon ang pakainin at pag aralin ako. Tama na para sa akin na may natitirhan ako at may kinakain araw-araw. Ayaw kong dagdag pabigat. Kaya sinubukan kong lakarin ang may walong kilometro mula Pasay hanggang Quiapo sa pangatlong linggo. Di ko kinaya. Sobrang gutom at pagod ang dinanas ko!
Di ako pumasok sa pang-apat na linggo. Kunyari lang na pumasok ako pero ang tutuo, nagpalaboy-laboy lang ako boong pasay at umuuwi na lang sa oras ng uwian ng klase. Natapos din ang isang buwan. Binigyan ulit ako ng tiyo ko ng budget kong isang daan. Pumasok na ulit ako sa klase ko. Pag dating ng dalawang linggo ubos na naman! Palaboy-laboy ulit ako ng dalawang linggo hanggang mabigyan ulit ng budget.
Pangatlong buwan, nag-isip ako. Paano ba ito? Wala akong planong di taposin ang bokasyon ko. Yon lang ang tangi kong pag-asa upang maka angat sa buhay. Kaya sinubukan kong sumakay ng dyip na di nagbayad. Takot na takot noong una. Baka hatawin ako ng dyipney drayber pag nahuli akong di nagbayad. Buti na lang hindi uso ang kondoktor sa Maynila. Natapos ang isang linggo na hindi ako nabuking o nahuling di nagbayad. Pagnapansin kong malikot at mapanuri ang mga mata na drayber ay agad-agad akong bababa sa oras na ito ay mag umpisa nang paharorot ng takbo at di na tumitingin sa likoran. Sa awa ng Diyos o kaya sa suporta ni satanas, hindi naman ako nahataw ng tubo ni minsan.
Pang apat na buwan ay dire-diretso na ang pasok ko sa klase. Ako ang palaging nangunguna sa exams sa boong batch namin at mga drawing at projects ko sa electrical lay-outs ang pinaka gusto ng titser namin. Mga klasmet kong may trabaho ay lumalapit sa akin upang gawan ko ng projects. Sampong piso ang bayad bawat drawing. Wow! Ang sarap ng buhay. Ang sarap bumili ng matitigas at nakakabusog na tinapay! Hindi pa uso ang mineral water dati kaya higop lang ng higop sa gripo ng walang bayad! Busog na busog ako palagi! Di tulad noon sa probinsya na walang-wala. Pagwalang klase ay diretso ako sa sine na doble program. Minsan nililibre pa ako ng klasmet kong mahilig mangopya sa akin. Ang talino ko daw!
PART 2
Nakaraos din ako sa awa ng panahon. Nang malapit nang matapos ang isang taon kong kurso, isa ako sa mga panlaban sa boong klase sa departmental ranking sa mahigit tatlong daang estudyante. Ang magiging top 10 daw ay kukunin agad ng kompanyang General Electric at Mercedes Benz. Meron doong sulat ang dalawang malalaking kompanya na naka display sa bulletin board. Dapat mag top 10 ako!
Dalawang klase ng pagsubok ang gagawin namin sa departmental ranking. Written examination at practical examination. Nag -aral talaga ako ng husto. Abot hanggang tenga ang ngiti ng titser ko ng ako ang nanguna sa written examination sa gradong 93.5%! Ang pumangalawa ay 88% lang. Ang layo ng agwat. Hiyawan buong klase namin sa gabing iyon.
Pero mayron pang isang pag subok, ang practical examination. Dapit ay paandarin namin ang isang makenang diesel na Mercedes Benz. Wala akong karanasan sa makena! Kinabahan ang titser ko. Kinausap niya ang in-charge ng laboratory na papasukin ako isang gabi at tingnan ang tatlong makina na pweding gamitin sa practical examination. Pinag aralan ko ng husto ang disign at timing ng fuel injection pump ng tatlong makena. Nahirapan talaga ako.
Dumating nag araw ng practical examination. Ako ang panghuling mag paandar ng makena. Lahat ng aking mga katungali ay napaandar ang makena sa loob ng time limit na 5 minuto. Dumating ang turno. Tama ang titser ko! Isa sa mga makinang tiningnan ko dati ang ginamit sa pagsubok. Isang 4 cylinder model 1976 Mercedes Benz Diesel engine ang dapat kong paandarin sa loob ng 5 minuto. Ang problema, hindi ko pa nasubukang magpaaandar ng makina na ako mag-isa ang mag kabit ng injection pump. Dese syete anyos pa lang ako noon at walang karanasan kundi ang mag igib ng tubig, mag sibak ng kahoy, magtanim ng kamote, saging at akmoteng kahoy. Kaya nga "Probinsyano" ang tawag sa akin ng titser at mga kaklase ko.
PART 3
"Ready... start!" Iyon ang hudyat ng proktor sa akin upang umpisahan kong ikabit ang injection pump sa makina. Hindi ko agad binuhat ang injection pump. Ginalaw ko muna ang fly-wheel ng makina upang gumalaw ang lahat ng balbola sa ibabaw nito. Ito ang paraan ko upang malaman ang actual firing position ng buong makina. Nalaman kong Cylinder number 1 ang nasa power stroke. Tiningnan ko ang position ng plunger ng injection pump at nakitang tamang -tama lang nakaposisyon sa injecting point ang plunger no. 1. Sigawan ang mga kaklase ko at titser ko bakit daw di ko agad ikinabit ang injection pump.
Kaya binuhat ko agad at ikinabit ang injection pump sa makina at pinihit lang ito ng kunti sabay higpit ng mga bolts. Natapos ko yon sa isa't kalahating minuto. Tatlong minuto ang pinakamabilis na record na nauna sa akin. Biniro ako nga isang professor na sigurado ba daw akong nasa timing nag injection pump at makina na wala man lang akong pinihit. Tawanan ang lahat maliban sa akin at ang titser ko. Nagtinginan kami. Mukhang takot na takot siya. Ako ang kanyang pambato at nakakahiya pag hindi umandar ang makina. Pero huli na ang lahat. Di ko na pweding suriin ang makina dahil pinatay na ang oras ko.
Pinalabas na ako sa kordon kung saan naka posisyon ang makina at lumapit ang isang proctor upang itoy paandarin. Umupo ako sa tabi ng titser ko. "Bakit ka nagmamadali?!!" Galit na bulong ng titser ko. "Meron kang limang minuto para siguradohin na tama nag ginawa mo. Kahit ubusin mo ang lima minuto ikaw pa rin ang Top 1 basta't umandar lang nang maayos ang makina." Sising-sisi ako nang marinig yon. Tama ang titser ko. Mahirap habolin ang score ko sa written exam. Kailangan ko lang paandarin ang makina sa loob ng limang minuto at ako pa rin ang magiging no. 1 at maging Gold Medalist sa batch namin. "Ang bobo ko!" Siga ko sa sarili.
Pinihit ng proctor ang susi at : "BRROOOOOOOOOOOOOOOOOOM!!!" Sigaw ng makina. One click lang! Walang back fire! Sigaw ng proctor "Perfect timing!" Sigawan mga kaklase ko! Si probinsyano nag no. 1 at gold medalist!
Masaya ang lahat... pero hindi ako. Aanhin ko ang pekeng gold medal? Aanhin ko ang no. 1 ranking? Hindi rin ako pwedeng magka trabaho sa Mercedez Benz o sa General Electric dahil isa pa akong minor de edad. Doon kami nag graduation rites sa malaking Araneta Colleseum. Isa ako sa mga nakaupo sa entablado bilang no. 1 sa aking mekanikong kurso kasama ang mga no. 1 students sa iba't ibang kurso. Nandoon din si Senator Jovito Salonga at ang bagong sikat na si Andrew E. kasama ko umupo sa stage. Hindi ko nadama ang saya noon. Walang halaga ang medalya, walang halaga ang ranking. Wala pa ring trabaho ang "probinsyano".
- THE END
By: Jun Abines
Visayas State University ( VISCA) On a bus again.
I once met this VISCA Professor in a bus last week. We were on the last bus trip from Ormoc to Baybay Leyte. It was 6pm and getting dark. Passengers were jampacked in the bus for fear of sleeping on the terminal if they can't get in. I was comfortably seated near the front seat and minding my own business when an argument erupted between the conductor and an elderly passenger. The argument later on gets nasty when the teenager punky conductor demanded that the decently dressed elderly passenger gets off the bus.
After hearing the conductor shouting and disrespecting the decently dressed man in his late 50's, Superman came to the rescue! I stood up with all the courage, authority and looks of a Military General and pointed to the young punky conductor and said, "Hoy! Hilum diha! Ayaw pagsukol-sukol ug naay edad! Di ka kahibalo morespeto?" That was all was needed to end the argument as the conductor retreated like a dog with his tail between his legs.
Everybody just fell silent. The bus went on as if nothing happened. I just got back my seat and pretended like it was something I do every day. I heard whipers and murmurs behind from fellow passengers expressing thier support of my actions. I was the Man! I must be some kind of goverment agent or officer, they thought. I felt really good like a hero where girls are rushing towards me for hugs and kisses after I saved the world from a nuclear terrorist! But deep inside, I regretted my foolishness. What if that conductor will suddenly thrust a knife in my neck like every vallain in every seperhero movies? I don't want to be a dead hero! I was scared.
After a 20 minute ride, I was glad I was still alive. The conductor did not thrust me the knife I feared. Instead, he came to me very polite and respectful asking for my destination and collected my fare. The decent man finally was able to seat beside me after passengers slowly gets off the bus in every barrio along the way. The man looked at me with awe and expressed his heartfelt thanks for my "heroism". I just shrug and said it was nothing. I didn't care. Maybe if he happened to be a pretty and sexy girl, it would have mattered, I thought. But the man went on like a journalist asking question to his new hero, so I obliged.
I told him I'm from Cebu and on a business trip. I thought that answer will put him into silence. I was wrong. The questions flowed like a river in the rainy days I did not know how I survived. I sounded funny telling him I'm on a business trip representing a construction company. Im glad he did not ask what I am doing in that old squeaky bus at 6pm. Where's your office? Where's your company car? What is your position in the company? OMG! I hate being his hero!
After the long interview, he looked very impressed! I did not know which of my answer delighted him. But I know I told him a lot about myself. I'm sure I told him too I'm sort of a poet or writer or something or whatever. So he paused and shifted his seating position and I was worried another wave of tsunami like questions are on the way. But he was silent. He was like a professor contemplating if I deserved to pass my defense on a difficult thesis. Did I fail?
He then looked at me in eye and extended his hands like a veteran diplomat of a European country. He speak his name formally and I instinctively reach out as we shake our hands awkwardly in that sardines like set up. A friendship was formed. He was a retired professor in VSU. He still lived inside VSU Campus and do part time teaching. He invited me to his place for a chat during weekends. I said I will visit him when I'm not busy and we exchanged numbers. Actually, I was not sure if I can visit him. Then he said, "My two daughters will be visiting me next week, I'd like to introduce you to them."
Did he said "daughters"? Superman is single! So I said, "where exactly is your address again sir?"
- THE END
By: Jun Abines
ANG PROBINSYANO 9th Chapter (Drayber ng Mayaman)
Umalis ako bilang drayber nina kuya Maning at ate Lydia na labag sa kalooban. Ba't kasi hindi na lang ako nanghingi ng dagdag na sahod ng diretsahan. Dinaan ko pa kasi sa lab leter na englis. Ayon, napasubo tuloy si sheakespear. Buti nalang inrekomenda ako ng pamangkin ni kuya Maning sa isang pamilyang mayaman.
Pinapunta ako sa isang mamahaling botique sa may Robinson's Galleria sa may Ortigas. Nagdala ako ng biodata doon. Tinanong ako ng mistisang babae na nasa edad na kwarenta y sinko pag dating ko doon. "Okaw ba si Jun?"... "Opo, pinapunta po ako dito ni kuya Mike." Mabait kong sagot. Pinaghintay muna ako ng mga sampung minuto bago ako kinausap ulit ng mistisang babae. Ako si misis B____, eto si Mr. B_____ pormal na pakilala sa akin ng mag-asawa. Sila ang magiging amo ko.
Bumaba kami sa basement parking at ibinigay sa akin ang susi ng sasakyan. Ito na ba ang drive-test ko? Naisip ko. Sumakay ang dalawa kong boss sa likuran at punta daw kami sa isang pagawaan nila ng T-shirt sa may Pasig. Isang dating sikat na brand ng T-shirt ang pinuntahan namin. Sila pala ang may-ari ng dating sikat na PBA basketball team. Maneho lang ako ng natural. Medyo kabado. Isang model 1990 Toyota Corrola 1.6 liter ang sasakyan. Doon ako nananghalian sa pagawaan ngnT-shirt. Tapos punta kami pagka hapon sa isang malaking Super Market sa may Makati. Sa kanila din daw iyon. Ilang opisina pa ang pinuntahan namin, lahat sa kanila. Saka kami umuwi.
Alam ko daw ba ang Ayala Alabang? "Opo" mabait kong sagot. Doon daw kami pupunta. Halos trenta kilometros din yon. Maneho lang ako ng maneho. Dumating din kami sa may gate ng Ayala Alabang Village. Huminto ako. "Ma'am?" Nakatulog na pala pasahero ko. "Oh, we're here! Pasok tayo." Sabi ni mrs. B____. Una kong beses pumasok sa sikat na Ayala Alabang! Ang lapad ng daan, parang Edsa! Ang lalaki ng humps, lilipad ka pag di ka nag minor. At ang gaganda nang mga bahay parang yong mga nasa pictures na pang display! Oh, la la! Taga Ayala Alabang pala sila? Ang eksklusibong lugar na kahit Pesidente, bise Presidente, Senador, Congressman, Governor o Mayor ay hindi basta-basta makakapasok basta't walang estiker ang sasakyan. Kapit bahay nila si Presidente Ramos doon.
Dumating din kami sa bahay nila. Ito na ba yon? Ang dami-daming sasakyan, mga walo. At lahat bago! Ang minamaneho ko pala ang pinakaluma nilang sasakyan. Pero yon na ang pinaka bagong sasakyan na napagmanehoan ko. Siguro sinadya nila para masubukan kung gaano ako kagaling mag maneho sa pinaka luma nilang sasakyan, napag-isip ko. Pumasa kaya ako sa drive test? Iyon na yata ang pinaka mahabang drive test nang buhay ko, halos boong araw! Sinalubong kami ng tatlong katulong. Labasan din iba pang driver. Dumating na kasi ang dalawang big boss. At dumating na rin si Henry Schumacker! Sa galing kong magmaneho nakatulog ang dalawa kong boss!
Apat na pala ang drayber nila. Pang lima ako at ako ang pinaka bata sa edad na beynte. Anim ang katulong at walang maganda. Medyo di ako masaya. Meron kaming sariling driver's quarter na naka aircon. May swimming pool ang bahay. Ang laki-laki ng bahay. Dito na ba ako titira? Sa sahod na apat na libo isang buwan ay wala na akong mahihiling pa. Isa na akong Alabang Boys! Sosyal na sosyal. Forbes Park at Dasmarinas lang ang katapat ng Ayala Alabang. Hindi ka 'rich' pag wala kang bahay sa tatlong village na yon. Yon ang sabi-sabi. Oh ha!
Part 2
Kinabukasan ay pinuntahan ako ng pinaka pangit na katulong at sinabihang maligo na agad at kumain dahil ako daw magmamaneho kina mam at sir. Tinginan mga kasama kong driver. Isa lang ibig sabihin noon, dapat nilang linisin ang sasakyan na gagamitin namin at isakay ang mga dala-dalahin ng mga boss namin habang ako ay naliligo at kumain. Nakakahiya man, iyon ang protokol ng mga drayber doon. Tulangan ang lahat para maging madali at walang hassle ang buhay ni mam at sir. Aba! Mukhang okey ito ah! Napag-isip ko. Isang bagong imported na Toyota Land Cruiser ang pinagmneho sa akin. Galing pa iyon ng Amerika at sobrang laki. Tatlo lang daw ang Land Cruiser na ganoong model sa Pilipinas, pagmayabang sa akin ng pinaka matandang drayber na si mang Ontong. Mag seseynta anyos na siya.
Isang lingo din na ako palagi ang nagmamaneho sa mga boss. Di ko alam kong normal yon. Sino kaya sa apat ang dating nagmamaneho sa kanila? Masarap maging driver ng big boss. Alagang alaga ka ng lahat! Pag dating ng opisina o pagawaan ay ang bib1ilis ng mga gwardya mag bukas ng gate at may sariling eksklusibong parking space pa. Masarap din pinapakain sa akin kahit saang opisina kami mag punta. Para akong espesyal na bisita kahit saan. Halos lahat ng empleyado ay gustong makipag-kaibigan sa akin. Bakit kaya? Iyon pala, gusto nila ang mga tsismis ko kung ano ang napapakingan ko sa mga boss ko habang nagmamaneho. Galit ba si boss? Sino pinagalitan ni boss? Masaya ba si boss? Sino paborito ni boss? Saan pupunta si boss? Kumbaga, isa pala akong santo na malapit na malapit sa boss. Yon ang tingin nila sa akin!
Dumating ang linggo at day off ko. Gumising ako ng alas dyes ng umaga. Pagod akong nag mamaneho boong linggo. Pumunta sa kusina upang kumain. Ngumiti ang pangit na katulong. Siya ang pinagkatitiwalaan ng lubos ng mga boss. Nakipag tsika sya sa akin. Gusto daw ng dalawa naming boss ang estilo ko sa pagmamaneho. Maingat at katamtaman daw ang bilis at bagal ng takbo ko. Hindi raw ako naligaw kahit isang beses boong linggo. Isa daw akong tunay na defensive driver. Medyo pumalakpak ang tenga ko sa aking narinig. Bahagyang gumanda ang paningin ko kay Pangit. Naging magkaibigan agad kami. Lahat ng reklamo ko ay sa kanya ko daw ibulong at tiyak darating sa boss. Okey din naman pala si pangit, este, si Maricar pala.
Sabi ni Maricar, bihirang magsama ng sasakyan ang mag-asawa dati. Iba-iba sila ng sasakyan at driver.Himala daw na palagi silang sabay sa umaga ng dumating ako. Yon pala, ang nang yayari ay, Mrs. B___: "Dad, whose your driver today? Mr. B___: "Si Jun, mommy." Mrs. B____: " Okey, I'll join you in the car." Kaya daw ako kinuha para maging driver ni Mrs. B___. Pero inaagaw daw ako ni Mr. B___. Doon ko lang nalaman na big deal pala sa mga mayayaman kung sino ang driver nila dahil nasa kamay ng driver ang buhay nila. Pero binulongan ako ni Maricar "Mag-ingat ka, may isang driver na ang nabaril dito dahil sa tangkang kidnapin si mam." Medyo kinabahan ako. "At may death threat si sir, pero matagal na yon kaya wala nang armadong body guard kayong kasama." Seryosong paliwanag ni Maricar.
Part 3
Naging ako na ang driver ng mag-asawa. Kung saan sila andon ako. Nang bumili sila ng bahay sa loob mismo ng Subic base, kasama ako. Natutuwa sa akin ang mag asawa dahil nakikipag-usap ako ng english sa kanila. Ang problema, pag may lakad sa sabado o linggo ang mga anak nila, ako parin ang magmamaneho. Bugbug ako sa kamamaneho nilang lahat. Pag nag night out ang anak dalagang babae ako ang driver. Pag nag out of town ang anak na binatang lalaki ako na naman driver. Pag nagpa party si Mister, ako naman driver.
Medyo nag iba ang tingin ng mga driver sa akin. Minsan pinag tutulong-tulongan nila ako sa argyumento ng pagalingan sa alam na daan, sasakyan at iba pa. Ayaw kong makipag talo. Mga beterano sila. Pero minsan nilasing nila ako. Lumaban ako sa debate. Di pa pala sila nakapag buo ni isang sasakyan. Di pa sila nakakapag maneho ng malalaking truck. Di nila alam mag trouble shoot ng sasakyan. Tahimik silang lahat ng sabihin kong isa akong gold medalist na mekaniko at marami na akong naboong sasakyan sa mura kong edad. Inisa-isa kong banggitin sa kanila lahat ng parte ng sasakyan at makena at ano ang pinaggagawa nito. Tulala silang lahat. Panalo ako sa payabangan! Di pa nila naranasan ang magneho sa highway na biglang bumukas ang hood sa harapan. Di pa nila naranasan ang matanggalan ng propeller ang truck at ayosin ito mag-isa. Di pa nila naranasan ang magmaneho na biglang nagliyab ang ilalim ng hood. Di pa nila naranasan ang magmaneho na sira ang clutch. Naging kaibigan ko silang lahat pagkatapos noon.
Minsan nag-inuman ulit kaming mga driver. Nalaman ko sa kwentohan na si Mang Ontong pala talaga ang paboritong driver ni mrs. B_____. Pagdating ko ay na etsapwera si mang Ontong at palagi na lang sa bahay. Pareho parin ang sweldo niya pero alam kong na miss niya ang status na pagiging star driver. Kung sa basketball, siya si Magic Johnson at ako naman ang bagong sikat na si Michael Jordan! Ako ang darling ni mrs. B___, ako ang darling ng mga manager sa mga negosyo nila. Ako ang nag nagmamaneho ng pinaka bago at makinis na sasakyan. Sa akin sumisipsip mga gwardiya. Ako ang taong pinaka malapit sa The Big Boss! Samantala, si mang Ontong ay badly demoted. Siya na ngayon ang hari ng harden at darling ng anim na katulong. Siguro kung magaganda lang sana ang mga katulong ay tiyak na masayang masaya si mang Ontong na maiwan sa bahay. Kaso, hindi. Medyo may hinanakit siya. "Tatanda ka ring tulad ko na driver ng pamilya nila". Mapait na paghinanagpis ni mang Ontong na kumausap sa akin. Naawa ako sa kanya.
Di ko nalimutan ang munting mensahe ni mang Ontong. Ayaw kong tumandang Star Driver ng amo ko. Oo, masaya ako, malaki ang sweldo at masasarap kinakain. Pero, halos di na ako makapag day-off. Paano na ang love life ni Michael Jordan? Meron isang manager ng botique ng boss ko naging kaibigan ko. Maganda siya at hiwalay sa asawa. Doon ako palaging tambay. Madalas kong sabihin sa kanya na paborito siya ni mam. Doon ako naghihintay sa botique habang si mam ay may ibang personal na lakad kasama mga anak o kaibigan niya. Naging "close friend" kami ng manager. Pero bawal yon. Ayaw niyang mabuking kami, baka daw matanggal siya.
Kaya nakipag-usap ako kay mam na umalis. Ang sabi ko ang mag-aaral ako ng bar tender training para sa mga international Cruise Ship. "Bakit kapa mag aaral, may -trabaho kana?" Kulit mi mam. "Gusto ko pong maging 'stable' ang kinabukasan ko mam". Pagtatanggol ko. "You are stable with us, Jun. Anything you need we will provide." Seryosong sagot ni mam. Di na ako umimik. Mukhang wala ng plano si mam na pakawalan ako. Totoo ang sinabi ni mam. Lahat ng mga driver at katulong ay may malalaking utang na advance sa kanila. Si mang Ontong ay may advance na mahigit seyento singkwenta mil ng ipa opera ang apo nito.
Patuloy buhay ko. Madalas akong mag drive kay mr. B___, na mahilig sa piano bar. Minsan tig alas 2:00 ng madaling araw na kami umuuwi. Wala akong hapunan madalas dahil hindi ko iniiwanan mamahalin nilang sasakyan, baka ma 'carnap'. Pag sabado, ako ang kumukuha sa anak na lalaki doon sa UP Los Banos. Mahilig sa car racing ang binata. Gusto niya di bababa sa 120 kph takbo namin sa South Luzon express way. Pag dating ng 120 kph ay sabi "we're too slow! Hit 140 please." Takbo ako ng 140kph na nimaneho ang kanyang bagong lowered 1.2 Nissan LEC na may turbo yata. Nang marating ko ang 140kph ay medyo kabado na ako. Parang kumikipot ang daan at alam kung isang maling pihit lang ng manibela ay sa gilid na kami pupulotin. "Is that the best you can do?" Hamon ulit ng binata sa akin.
Reklamo ako kay Maricar na naging parang ate ko na. Sinumbong niya kay mam. Sinabi ni mam na pwede na daw akong mag 'liquidate' sa mga kain ko sa labas pag si mr. B__ ang kasama ko. Wala raw cash si mr. B___ palagi at credit card lang ang dala. Hindi na rin ako pinagmaneho sa binatang lalaki sa Los Banos. Malakas pala ako kay mam! Lahat gagawin niya para lang komportable ako.
May dumating ng malakas na bagyo at tinamaan ang Metro Manila. Buwal karamihan ang mga naglalakihang akasya sa loob ng Ayala Alabang. Nagpaalam ako na magbakasyon ng ng isang linggo kunwari ay tutulongan ko tiyohin ko na ayosin bahay na nasira ng bagyo. Nagpaalam ako kay mang Ontong at sinabing hindi na ako babalik. Di niya alam kong magiging masaya o malungkot. Magkaibigan na kami. Para na raw niya akong anak. Pero ang pag-alis ko ay magandang balita rin sa kanya. Babalik siya sa dating masaya at aktibong buhay. Nag paalam din ako sa mga katulong. Sinabihan ko si Maricar na di na ako babalik. Bakit daw. Medyo nagalit siya sa biglaan kong desisyon. Ginawa daw niya lahat para tulungan ako tapos aalis lang. Buo na ang pasya ko. Sana daw di ako makalimot. "Oo, naman!" Sagot ko.
- END OF CHAPTER 9
ANG PROBINSYANO 10th Chapter (Taksi Drayber)
Umalis ako sa amo kong mayaman. Ako ang star driver doon at ang gara ng menamaniho kong sasakyan. Sa Ayala Alabang village pa kami nakatira at ang sarap ng buhay ko kung tutuusin. Lahat ng reklamo ko ay pinakikinggan ng Boss. Iyon na siguro nag pinaka pangarap ng sinumang driver na maging trabaho. Malaki ang sweldo at nakasandal sa pader. Ang problema, hindi ako nakakapag day-off linggo-linggo. Hindi ako masaya pag di ako naka pag liwaliw sa mga mall o nakapanood ng sine at iba. Ewan ko ba? Pakiramdam ko hindi ako nababagay doon na parang ibong nakakulong sa gintong hawla. Hindi ako nababagay sa kulungan. Isa akong malayang nilalang. Isa akong ibon na may kakayang lumipad ng napakataas, napakabilis at nakapakaliksi. Gusto kong subuking liparin ang pinakamatayog na bundok, pinakaliblib na gubat at makakita ng mga pinakamabangis na hayop. Isa akong malayang nilalang. Isa akong Agila.
Pumasok ako bilang isang taksi drayber. Stay in ako at kakilala ko ang may-ari. Alam niyang matino akong drayber kaya psok agad ng walang pape-papeles. Rodeo Taxi ang Pangalan at XYY-699 ang plaka na isang bagong 1.2 liter na KIA LX ang unit ko. Anim na raang peso ang renta bawat sa buong 24 oras na pagmamaneho. Onse pesos lang ang litro ng gasolina noon at dose pesos at sengkwenta sentimos ang plug down tapos uno singkwenta ang bawat patak. Isa na akong taksi drayber!
Unang araw ko, lumabas ako ng alas saes ng umaga. Nakuha ko ang boundery na P600 at may gasolina na pagdating ng alas singko ng hapon. Bandang alas onse ng gabi ay kumita na ako ng apat na raan. Tulog ako hangang ala-una ng madaling araw tapos balik pasada hanggang alas-saes ng umaga. Mahigit pitong daan ang kinita ko! Libre na yon sa kain at gasolina. Aba'y ayos na ayos ito ah! Napag-isip ko. Pahinga isang araw at pasada ulit sa susunod na araw. Kung palaging ganito, ibig sabihin ay kaya kong kumita ng halos sampong libo isang buwan. SAMPUNG LIBO! Lahat ng sine ay pwede ko nang panoorin buong taon.
Minsan may isang babaeng sumakay. Maganda, mistisa, maputi at naka duster lang at walang make-up. Siya daw bahala sa akin basta magmaneho lang ako kung saan niya gusto pumunta. Nagmamadali daw kami. Takbo dito, takbo doon. Parang may hinahanap o hinahabol kung sino. Bababa lang sandali, tanong ng tanong sa kung sino-sino, takbo na naman kami. Maneho lang ako ng maneho. Halos kalahating araw din akong nagmamaneho at halos apat na raan na ang inabot ng metro ko. Nahuli din niya si mister sa bahay mismo ng kaluguyo! Nagkagulo! Sigawan dito, sigawan doon! Sampalan dito sampalan doon! Enjoy ako sa panunood. Parang sine. Oppps mukhang may nakalimutan si mam. Lumabas ako at naningil. Gusto ba naman akong sabunotan. "Bayad ho ng taksi mam!" Sigaw ko! Natauhan siya at may dinukot pera sa duster. Tatlong daan lang. Lugi ako. Di bale, nakakita naman ako ng "live show" na sabunotan. Umalis na ako habang nagkagulo pa sila.
Pag taksi drayber ka, alam mo kong saan masarap at mura ang pakain. Tingnan mo lang kung saan nakaparada ang maraming taksi sa tanghalian, di ka magkakamali. Sabi nila nakaka-aliw daw ang mga kwentong barbero. Subukan mong makinig sa kwentong Taksi Drayber at doon mo malaman kung sino ang tunay na Hari ng mga tsismis. Walang sinabi ang TV Patrol ng ABS CBN at 24 Oras ng GMA -7 kung ikumpara sa tsismis ng taksi drayber. Holdapan, patayan, nakawan, sindikato, druga, prostitusyon, sugalan, smuggling, Artista, politiko, pari, madre, dayuhan at iba pang kwento ay doon mo maririnig. Bawat isa ay may kwento. Nakikinig lang ako. Doon ko nalaman na ang isa sa may pinakamaraming prankesa ng taxi ay si Enrile at Gringo. Tai Taxi yata yon at A1 at mahigit dalawang libong Toyota Corolla na taxi! Pero di ako sigurado sa pangalan at dami. Pero sigurado akong mayaman at demonyo sina Enrile at Gringo.
Minsan may isang taga Forbes Park ang sumakay ng taxi ko. Nasira sasakyan nya at ni na nakapaghintay na sunduin ng isa pang sasakyan. Mayroon siyang kasama na dahuyan. Galing kami Roxas boulevard. Nang nasa gitna na kami ng Makati, turo siya turo sa mga malalaking building at pinagmalaki sa dayuhan kung sino ang mga may-ari noon. Highest pointer si Imelda Marcos at Enrile sa paramihan ng building sa makati. Mukhang Marcos crony din yong pasahero ko dahil alam niya kung sino-sino ang front na may ari ng mga building. Bakit kaya di alam ng boong bayan ang ganoong katotohanan? Napag-isip ko. Isa lang ang sagot doon, negosyo lang ang nasa isip ng mga TV station, Radio station at News Paper. Mahirap kalabanin si Marcos at Enrile. Kasinungalingan ang kasabihang "Ninoy, hindi ka nag-iisa". Nag-iisa lang talaga si Ninoy na matapang, karamihan duwag at makasarili. Isa na ako doon.
Part 2
Paborito kong mga pasahero ang mga dayuhan maliban sa mga intsik, singaporean at taiwanese na hirap na mag-englis ay kuripot pa! Mga Hapones naman ang pinaka galante sa tip. Parang ginto ang tingin naming mga taksi driver at ng mga G.R.O. sa mga Hapones. Ang dali nilang utuin. Pero gustong gusto ko ang mga English Speaking na mga dayuhan. Hindi sila gaanong galante pero masarap pagpraktisan ng english.
Meron akong naging suking British national. Medyo mapera. Rolex ang kanyang relo at madalas niya akong pakyawin papuntang Subic sa Olonggapo at Clark Airbase sa Pampanga. "How much do you ask one way to Clark Airbase?" Tanong ng briton. "Oh, very cheap my friend. Only 1,600 pesos for you!" Sagot ko. "How about 1,000 pesos?" Tawad niya. "No, too cheap!Make it 1,400 pesos." Depensa ko. "Ok, let's meet in the middle, twelve hundred pesos, deal?" Medyo bago sa akin yong twelve hundred pesos ah. Wala yon sa eskwelahan. "Deal!" Sabi ko sabay shake hands kaming dalawa.
Halos isang daang kilometro ang Clark. Mga dalawang oras ang biyahe. Madaldal ang Briton, pareho kami. Kaya libre ang tutorial ko sa "Oral communication with English accent" na subject! Doon ko nalaman ang galing ng British Military sa kasaysayan ng gyera. Akala ko Amerikano lang ang magagaling sa gyera. Wala pa pala sa kalingkengan ng British military ang US Military. Ayaw akong diretsahin ng briton kung ano ba talaga trabaho niya. Basta ang sabi ay alam nya mag palipad ng helicopter at eroplanong pandigma at alam niya lahat ng klase ng armas na may-roon ang England at America. "Are you some kind of a secret special force commando?" Tanong ko. "I was. But I am into higher kind of operation now." Sabi ng mayabang na briton. "Ah, I am certain you belong MI5or MI6!" Tumahimik siya. Siguro nabigla siya sa sinabi ko. Nag iba kami ng topic.
Sa totoo lang, magaling ako mag englis pag dahuyan ang kausap ko. Hindi ako nangingimi na gayahin ang slang at aksent ng mga dayuhan. Mas mahirap kausap ang pinoy sa englis dahil hindi pagkakaintindihan ang pakay kundi pagyayabang na mas magaling ang isa kay sa kausap niya.
Merong din isang sektor sa Maynila ang malakas sumakay ng taksi, ang mga sugarol. Iba't ibang sugal ang meron sa Maynila tulad ng karera ng kabayo, sabung ng manok, casino, jai-alai at iba pa. Lalo na pag araw ng sweldo, maraming pay slip ang doon na nabubuksan sa mismong sugalan. Pag nanalo sila, ang lakas mag tip. Pag natatalo naman, kaawang-awang kwento ang maririnig mo. Minsan kulang pa ang bayad sa taksi. Merong mga talunan ang takot nang umuwi sa bahay dahil naubos buong sweldo sa sugal. Ang iba naisanla ang mga alahas, gamit at sasakyan. Ang iba ay nagamit ang pera na hindi sa kanila. Maraming pera at maraming buhay ang nasira sa sugal. Ayon pa sa isa kong pasahero, parang adiksyon ang sugal, mahirap tigilan. Mas marami daw talo kaysa panalo. Huwag daw akong pumasok sa ano mang sugal habang maaga. Di lang niya alam na lumaki ako sa sabungan at mga sugalan. Pero hindi ako ang nagsusugal, kami ang nagpapasugal ng lolo ko ng 'Cara y cruz' don sa bayan namin sa Mindanao.
Pag taksi drayber ka, para ka ring ahente at kasabwat sa napakalaking industriya ng prostitusyon sa buong maynila. Ikaw ang nag tuturo sa mga pasahero kung saan makikita ang mga kalapating mabababa ang lipad. Alam mo kung saan hanapin ang mga 'pick-up girl'. Sikat sa pick up girls ang Quezon Avenue sa may Quezon City. Sikat ang Makati, Maynila at Quezon City sa mga bars. Maraming sauna bath ang nag kalat sa boong Metro Manila. Nagkalat din ang mga magagarang motels sa Pasay, Pasig at Maynila. Malaki ang kontribyusyon ng mga taksi drayber na palawakin ang prostitusyon. Mga taksi driver ang nagdadala sa mga mga kustomer doon sa mga lugar kung saan makikita ang mga prostithot. Trabaho lang, walang personalan, ika nga!
Minsan may na pick-up akong pasaherong babae sa may San Juan Edsa mga alas dos ng madaling araw. Nakita kong bumaba siya galing sa isang Van sa may gasolinahan ng pinara niya ang taksi ko. Sumakay sa may likoran at papunta daw kaming makati. Paharorot agad ako papuntang makati sa maluwang na daan Edsa. Nakikita ko sa salamin ng simisinghot-singhot siya na parang umiiyak. Alam kong pick-up girl ang itsura nya. Nang dumating kami ng makati ay pumara siya. Binigay sa akin ang sampung pisong papel saka humagolgol ng iyak. Pinag tulungan daw siyang ni reyp ng mga binata doon sa loob ng isang ekslusibong village ng San Juan at sampung Piso lang daw binigay sa kanya pagkatapos. Mga anak ng mga mayayaman at mga adik ang pumik-ap sa kanya. Wala pa raw siyang hapunan. Malaki ang patak ng taksi ko, halos isan daan. Wala akong nagawa kundi tanggapin ang sampung piso. Talo pa ako sa gasolina. Pero mas malaki ang talo ng babaing iyon kay sa akin.
Part 3
Hindi kasya sa isang libro kung ikukwento ko lahat ang makulay kong karanasan bilang isang taksi drayber. Araw-araw ay di bababa sa isa't kalahating dosena ang magiging pasahero ko. May mayaman at may mahirap. Bata at matanda. Madungis at malinis. Mayabang at mapagkumbaba. Mabaho at mabango. Taga syudad at probisyano. Pinoy at dayuhan. Galante at makunat. May pera at wala. Matino at sira ulo. Pulis at holdaper. Angjel at demonyo. Lahat ng klase ng tao ay magiging kausap mo, kakwentohan at kasama sa loob ng taksi ng treyta minutos hanggang dalawang oras. Doon ko nalaman na may kakayahan pala akong kausapin lahat ng klasing tao.
Misan may naging pasahero akong puting dayuhan galing sa Makati. Papunta kaming White plains. Nag-usap kami ng matagal dahil sa trafic. Nag kwento siya ng kasaysayan ng Amerika bilang isang kontinente, hindi lang estados unidos. Para siyang titser na ipinamulat sa akin hindi lang taga estados unidos ang totoong mga amerikano dahil nasa amerika din ang Canada, Puerto Rico, Mexico, Brazil, Ecuador at marami pang bansa sa south america. Isa pala siyang Ambassador. Nasira daw sasakyan nya at nasa talyer kaya nag taksi siya. Magaling daw akong mag drive at maingat. Matuwid daw akong mag englis at madaling makaintindi di tulad ng drayber nya. Gusto ko raw bang mag appy na personal drayber nya? Sabi ko, opo! Binigyan niya ako ng calling card! Pero di rin ako nag apply dahil maraming papeles ang hiningi ng sekretarya niya. Ni high school diploma nga wala ako. Sinunog kasi ng sira ulong babae!
Pero ang di ko malilimutan ay kung paano ko dinanas ang mga panunukso ng mga pasahero ko. May mga GRO, mga babaeng adik, mga babaeng estuyante na kulang sa allowance, may mga matrona, may mga bakla at may mga silahis ang mga nag aalok ng kaswal na sex dahil natipohan ka. May libre, may nanghingi ng bayad at may nag-aalok ng bayad. Halos walang araw na walang nag-aaya ng sex. Kadalasan sa mga GRO ay masyadong agrisibo pag nakatipo ng mga taksi drayber. Libre ka live-in basta hatid at sundo mo sila sa bar. Mga babaeng adik at mga estuyante naman ay nanghihingi ng konting pera. Bihira ang mga matrona. Pero marami ang mga bakla at silahis. Basta maneho lang ako ng maneho. Ngiti lang ako ng ngiti. Maraming tip kasi pag di ka suplado. Pero pag adik na babae o estudyante na nagpapa cute ay suplado ako. Pinabababa ko agad sila oras na natunugan kong pera kapalit ng sex ang sadya nila. Marami sila sa lansangan, nag-aabang ng mga taxi drayber na bibiktimahin.
Isang lang talaga ang pinaka nakakainis na bagay sa buhay ng taksi drayber, ang traffic. Taong 1995 ng mag-umpisang mag hukay ang PLDT sa mga daan upang mag latag ng under ground fiber optic para sa mga internet. Hukay dito, hukay doon. Sinabayan pa iyon ng paggawa ng mga fly-over ng DPWH sa mga nag lalakihang intersection ng Metro Manila. Detour dito, detoir doon. Ang resulta ay katakot-takot na traffic! Minsan may araw na halos tatlong oras na di maka usad ang taksi ko ng isangdaang metro. Lugi ako sa gasolina at boundary.
Dahil na rin sa dumi ng hangin sa maynila ay nag umpisa akong maging hikain. Inuubo ako buwan-buwan. Kahit anong gamot inumin ko ay hindi nakikinig ang ubo ko. Pag nasa Maynila ka at palaging nasa daan, itim nag kulay ng kulangot mo. Sa probinsiya ay dilaw o kaya puti ang kulay ng kulangot nila. Maruming -marumi ang hangin sa Maynila. Biruin mo, milyon-milyong sasakyan ang nag susunog ng gasolina at diesel sa mga lansangan ng Maynila 24 oras. Hindi kulay asul ang langit ng maynila kundi kulay grey at brown. Iyon ang kulay ng bilyon-bilyong litro ng langis na sinusunog ng milyon-milyong sasakyan araw araw. Ilang porsyento ng usok ay nasa baga ng mahigit sampung milyong tao sa maynila. Isa na ako doon sa dahan-dahang pinapatay ng lason na usok na usok ng sasakya na kung tawagin sa englis ay 'carbon monoxide.'
Misan isang gabi, pinara ako ng dalawang lasing sa may karerahan sa may Sta. Ana. Hindi ko muna pinasakay. Tinanong mo kung saan sila pupunta. Hindi raw sila sasakay, isakay ko raw yong isang kapwa ko taksi dryaber na na naholdap. Putlang putla pa ng sumakay ang taxi drayber sa likod ko. Nakisuhong ihatid sa opisina nila. Nan laban daw siya sa holdaper at muntik na siyang barilin. Pero umiyak daw siya at nagmamakaawa na buntis asawa nya at may taglong anak na malilit. Buti di siya tinuluyan pero binigbug siya ng husto. Saka itinali ng alambre ang leeg, kamay at paa sa may likod ng taksi at iniwan sa may madilim na lugar ng Sta. Ana. Buti nalang may lasing na umihi sa dilim at narinig ang ungol nya dahil may panyong inilagay sa bibig nya. Bogbog sarado mukha nya at sugatan ang leeg, kamay at paa sa mahigpit na tali ng alambre. Inihatid ko siya sa kanilang opisina sa may Paco.
Kinabukasan ay nag-isip ako. Paano kung ako ang matyimpohan ng mga holdaper? Hindi ako nag maneho ng mga ilang araw. Natakot ako. Walang buwan na walang napatay na taksi drayber sa holdap. Naisipan kong magbakasyon sa Cebu. Gusto kung magpalamig. Hindi mawala sa isipan ko ang itsura ng taksi drayber na nakita ko. Nginig at putla sa takot ang mukha nya. May naipon rin akong kunti. Nag paalam ako sa boss ko na magbakasyon muna sa Cebu.
Nagmaneho muna ako ng isang linggo para dagdag baon sa Cebu. Nandoon nanay ko at kapatid ko. Marami Meron daw silang maliit na sari-sari store sa may Sambag Uno. Bumili na rin ako ng ticket ng barko. Isang araw bago ang alis ko ay pinilit akong patayain ng Jai-alai ng suki kong karenderya. Mga bisaya din sila tulad ko. Malakas akong pumusta sa kanila ng Jai-alai dahil nangarap din akong magka pera ng malaki. Pero hindi ako nanalo kahit isang bises. Tumangi ako. Ayaw kong mabawasan ng kabit isan daan baon kong pera papuntang Cebu. "Bisan dyes pesos lang bai! Modaug diay ka! Sayang ang kwartro mil." Pilit ng suki ko. Kaya pumusta rin ako ng sampung sa paborito kung number na 572. Napanaginipan ko yon mga ilang buwan na rin. Pero malaki na talo ko sa numerong yon. Kaya respeto na lang.
Araw ng alis ko. Handa na lahat gamit ko. Tanghali na akong gumising dahil gabi pa alis ng barko puntang cebu. Pumunta ako sa labas upang mananghalian sa paborito kong Jollibee sa my Vito Cruz. Dumaan ako sa may nag titinda ng dyaryo at nakita ko : 572 Resulta ng Jai-alai! Panalo ako ang kwatro mil! May dagdag baon pa ako papuntang Cebu! Yehey!
Good bye Manila!
- END OF CHAPTER 10
THE INHERITANCE
Once upon a time there was a very rich old man who loved his three sons. One day he summoned them to his office for their initial inheritance. The three brothers were triplets and just finished college. They are all handsome and very bright. "I am old my beloved sons. I have decided to give the three of you the freedom to seek your own path while I am still alive." Said the old man. The three brothers were presented three envelopes for them to choose.
The first envelope was labeled "Fortune". It contains a Manager's check worth 10 Million Dollars. The second envelope was labeled "Fame". It contains a 5-year, 5 picture contract with a holywood producer. The third envelope was labeled "wisdom". It contained a passport and and ATM that will provide a monthly allowance of 5,000 Dollars with a list of international Charitable Institution around the world to volunteer.
The first son grabbed the "fortune" envelope. He shouted with joy when he opened it and left the room immediately. The second son grabbed the "fame" envelope and almost choked with happiness when he saw the contract. "I'm going to hollywood!" He screamed. He left the room too without saying goodbye. The third son picked up the last envelope. The word "Wisdom" was written on it. He opened it and smiled. He thanked his father and left.
The first son went straight to Las Vagas! He bought a sports car, rented a pent house, he gambled everyday and partied day and night. In less than 2 years he was broke. He ended up in the street homeless. He joined gangster and finally ended up in prison.
The second son went straight to Hollywood! He starred a movie and become an instant celebrity. He made friends with the rich and famous. Soon experimented with drugs like cocaine and heroine. He married a fellow celebrity. He got hooked with drugs and ended up in a rehabilitation center. He was divorced by his wife and his hollywood contract was forfieted.
The third son went to Africa, Asia and many other countries in the world as a volunteer for an international humanitarian institution. He saw the world and saw different cultures. Then he saw sufferings. He saw greed. He saw violence. He saw war. He saw fear. He saw hopelessness.
5 years later, the three sons were summoned again by their father. The first son was pulled out from a prison. The second son was pulled out from a drug rehab center. The third son was pulled out from Tacloban City, Philippines while helping the victims of super typoon Yolanda.
This time, the father was very sick. He was on his death bed when his three sons entered the room. "I am about to die my beloved sons. I am giving you again another one final chance to choose your own path". The same three envelopes were given. Fortune, Fame and Wisdom.
The first and second sons looked at each other. They were both pale, sickly, unshaven and looked 10 years older than the third son. "What envelope did you choose the last time brother?" Ask the first son and second son. "I did not choose it, I got no choice when you both grabbed the "fortune" and "fame" envelope. I got "wisdom". The third son answered.
So the first and second sons both grabbed the "wisdom" envelope. "Take it easy my beloved sons! You might tear what's inside it. I can give you another "wisdom" envelope if both of you want it". Said the old man smiling.
"How about you?" Ask the father to the third son. "Are you not going to choose any of the envelopes?" Inquired the father. "No sir. I don't need fortune nor fame. I am happy and contented with what I do." Answered the third son.
The father cried and ask the first and second son to come near him for a hug. "I should have forced both of you to have the "wisdom" envelope. But I know that life without freedom of choice is not life at all, so I let you choose. I was certain your life will be ruined when you chose fortune and fame. But I know you won't believe me if I told you."
Then the father told his third son: "you can have the "fortune" and "fame" envelopes my son. That 'fortune' envelope contains all my material weath in this world. That 'fame' envelope contains ownership of the three biggest film companies in Hollywood. Please take care of your two brothers. Remember, fortune and fame are not the evil, lack of wisdom is."
By: Jun Abines.
-THE END
ANG PROBINSYANO 11th Chapter (Estudyante)
Oktobre1995 ng magbakasyon ulit ako ng Cebu. Beynte dos anyos na ako. Halos hindi na ako makapag salita ng bisaya dahil anim na taon din ako sa Maynila na di nagsasalita ng bisaya. Galit mga pinsan kong lalaki sa Cebu na hindi ako nagbibisaya. Sadyang nahihirapan lang talaga ako. Bubogbugin daw nila ako pag di ko pinilit mag salita ulit ng bisaya. Pinilit ko rin. Sa umpisa lang pala mahirap.
"Gusto mo bang mag-aral ng koleheyo?" Tanong ng Nanay ko. "Oo naman!" Sagot ko. "Benyte pesos ang allowance mo araw-araw basta tumulong ka lang sa tindahan." Sabi ng Nanay ko. Pumayag ako sa kundisyon nya.. Pero sinabi ko sa Nanay ko na oras na di kami magkasundo ay aalis agad ako at babalik ng maynila. Umiyak siya, bakit ko raw nasabi yon. Hindi na ako ang dating batang lalaki na pumunta sa Maynila, paliwanag ko. Isa na akong binata na may kakayang buhayin ang sarili at my sarili nang paninindigan, dagdag ko. Pero sisikapin kong maging mabait at masunurin, panigurado ko sa kanya. Pumayag rin siya. Ako ay magiging estudyante sa koleheyo at may allowance na beynte pesos araw-araw! At ako rin ay magiging Ice water boy sa gabi at alalay sa tindahan ng nanay ko! Iyon na yata ang pinaka masarap ng kasunduan sa boong buhay ko.
Nag enroll ako sa koleheyo sa pinaka malapit na unibersidad sa tindahan ng nanay ko. Pinili ko ang kursong Business Administration sa College of Commerce. Sa tutuo lang, mas gusto ang Engineering pero ayaw kong mahirapan sa mga gastudin sa projects ang nanay ko. Kaya Commerce nalang. Calculator lang ang dapat bilhin. Wala akong alam sa pinili kong kurso, ginaya ko lang ang kurso ng anak ng boss ko na si Kathy na nag aral sa De La Salle. Isa na akong estudyante!
Talagang nanibago ako sa bagong yugto ng buhay ko. Biruin mo, kakain lang ako at mag-aaral. Sisiw sa akin ang tumulong sa tindahan at mag gawa ng Ice water. Wala yon sa gutom at hirap na dinanas ko sa Maynila. Nangako ako sa sarili ko na magiging mabait at subsub sa pag aaral. Hindi ako mag sosyota hangga't di ko matapos ang kurso. Pwede ba yon? Ah basta! Walang syota hanggang maka gradweyt!
Ako na lang ang hindi nakapag aral ng koleheyo sa tatlo naming magkakapatid. Tapos na ng titser ang ate ko. Ang bunso naman namin ay gradweyting na sa kursong Computer Science. Lahat nga mga pinsan ko ay tapos na rin sa pag-aaral. Ako na lang mag-isa ang napag iwanan. Hahabol ako! Go go go! Taksi drayber kaya mo yan! Bulong ko sa sarili.
Part 2
Nang mag umpisa na ang klase ay talaga namang nakaka panibago ang mag suot ng uniporme at pumasok sa silid na puno ng kapwa ko estudyante. At napakaraming magaganda sa mga klasmates ko! Sa unahan ko ay seksi. Sa kaliwa ko ay mistisa. Sa kanan ko ay si malambing. Sa likuran ko ay si maganda. Anong swerte ko nga naman! Nakaka inspire naman mag aral king pinalilibutan ka la ng nag gagandahan tsikas. Mukhang mahihirapan ako sa pangako kong hindi magso syota. Hindi ako si Mr. Pusong Bato para di mabihag ng kahit isang binibini sa paligid ko. Madali akong ma in love sa maganda, malambing, sexy, sa mistisa at iba pa. Kakayanin ko kaya ito?
Lahat ng libro ng mga subjects ko ay binasa ko na parang komiks. Uhaw ako sa pag-aaral. Tapos ko ng basahin lahat ng text books wala pang mid term. Palagi akong top 5 sa mga exams. Ang dali-dali palang maging estudyante. Palagi ako sa library. Basa dito, basa doon. Binasa ko rin national history ng Pilipinas. Binasa ko lahat ng may interes ako lalo na sa mga kawalang hiyaan ni Marcos. Natapos ko ang unang semester na may average grade na 1.4 kaya nakakuha ako ng 50 percent scholarship discount sa pangalawang semester. Isa sa kasama ko na naging partial academic scholar as si Aida Zarate.
Pero bago natapos ang first semester ay nagkaroon nang departmental exam sa Accounting 1 namin na subject. Di ko alam kong ano yon. Pero sinabihan ako ng bunso kong kapatid na pagalingan daw yon sa lahat ng estudyante sa Accounting 1 mula sa iba't ibang kurso. Ini-expect daw nila na mag top 10 ang isang classmate nila na cum laude candidate sa Computer Science curse. Ganun? Mukhang gusto ko yon, pagalingan! Kaya sinabi ko sa Nanay ko at bunso kong kapatid na pag ako ang mag Top 1 sa departmental exam ay bibigyan nila ako ng liman daang piso bilang pabuya. Pag top 2 lang o top 3 ay wala silang babayaran. Natawa kapatid ko. Ang yabang ko daw! Natawa din Nanay ko. Pumayag sila sa kasunduan. Katuwaan lang naman. Pagkatapos ng departmental exam, hindi na tumawa kapatid ko at Nanay ko. Talo sila ng liman daan!
Para sa akin, ang koleheyo ay parang isang laro lang. Kain, tulog, ligo, pasok, basa, exams, oral exams at pindot-pindot lang ng calculator. Walang gutom, walang trabahong mabibigat, walang pawis, walang banggaan na nakamamatay, wala pulis na humuhuli, walang baril na nakakatutok sayo at hindi ka ikukulong kung di ka pumasa sa exams. Ang sarap ng buhay koleheyo. Isa lang talaga ang mahirap sa akin. Yon ang tumingin sa magagandang klasmates kong mababait at malalambing. Meron isa nag sabi suplado daw ako. May isa nag sabi bakla daw ba ako. May isa nag sabi 'harmless' daw ako. Di lang nila alam na nagpipigil lang si Derek Ramsay. Mahirap na!
Part 3
Pag dating ng second semester ay tinawag ako ng Dean namin ng College of Commerce na si mam Flordelis Rivera. Mag shift daw ako ng Accounting Major mula sa Business Admin course. Pumayag si ako. Sino ba namang first year college student ang tatanggi sa kahilingan ng Dean? Medyo tumaas kompyansa ko sa sarili mula noon. Sumali ako kabi-kabilang student organization. Presidente dito, bise presidente doon. Activities dito, activities doon. Madalas din akong makakuha ng leadership awards. Fraternity lang siguro at sports ang di ko sinalihan.
Sumali rin ako sa university paper bilang isang writer. Madalas ma center fold ang mga articles ko na ubod ng pagka aktibista at kritikal sa sistema ng gobyerno. Siguro, talagang mas magaling magsulat ang may tunay na karanasan sa buhay. Maganda ang feed backs ng mga artcles ko na puro isinulat sa englis. Minsan sumulat din ako ng short love story sa bisaya. Wow! Nag click naman! "Ang galing mo palang magsulat Mr. Abines! Medyo nakakakilig!" Papuri ng isa kong titser na walang ginawa sa klase kundi mag basa ng novel. Matindi rin ako kung tumira sa University Management. Dinadaan ko sa mga tula at jokes ang mga tira ko.
Kasali din ako sa student panel tuwing mayroong Tuition fee increase negotiation. Isa sa mga kasama kong student leader dati ay nasa GMA Kapuso AM Radio ang Achor man na si Gerry Auxillo dito sa Cebu. Minsan ay inagawan ko ng eksena si Gerry bilang SSG President. Sinabihan ko ang University President namin na si Dr. Cabatingan na pag natapos ang tuition fee negotiation at walang mababawas sa proposed tuition fee increase ay para na rin kaming walang silbi na mga student leaders. Binigyan kami ng 8 percent reduction sa bagong tuition fee rates. "Sino ba yong huling nag salita sa mga student leaders?" Tanong daw ni Dr. Cabatingan. Gusto ko si Dr. Cabatingan, palagi niyang sinasabi na "Everyone is a bundle of potentials!" Kababayan ko rin siya mula sa Surigao.
Niligawan din ako ng kasama ko sa College Editors Guild of the Philippines na maging mas aktibo sa pakikibaka sa tutuong buhay. Presidente din siya ng Anak Bayan. Sinabi ko sa kanya na ayaw kong sayangin ang pera ng Nanay ko para maging aktibo sa maka-kaliwa o leftist. Sinabi ko sa kanya na galing ako sa lugar kung saan pinaka makapal ang rebelding NPA at mga NPA mismo mga kapitbahay namin. High School palang ako ang alam ko na lahat ang laman ng mga sekretong seminar na pinapalaganap ng CPP-NPA para sa kanilang kompanya laban sa gobyerno. Sinabi kong marami akong mga kababayan nag nag sayang ng buhay sa pakikibaka laban sa gobyerno.
Pero magaling at kalmado sa debate si Marvin. Malalim na ang kanyang paninindigan na rebulosyon lang ang solusyon para sa tunay na pagbabago sa ating gobyerno. Sa tutuo lang may punto sya. Namatay si Marvin sa isang engkwentro ng mga sundalo at rebelde sa Bohol. Beynte Tres lang siya. Sayang ang buhay nya. Kung ako sa kanya, hindi na ako umakyat ng bundok para bagohin ang gobyerno. Sampung dinamita lang ang kailangan para pasabogin sa Senado habang nandoon sina Enrile, Hunasan, Bong Revilla at Jinggoy. Mission accomplish na!
Part 4
Medyo napa sobra ang extra-curricular ko hanggang mag third year college. Medyo notorious na rin pangalan ko sa university management at sa ibang mga titser na medyo umaabuso sa mga estudyante.Dinibdib ko kasi ang pagiging student leader. Nakalimutan ko na nasa koleheyo lang pala ako na isa lang training institusyon. Diploma lang naman talaga ang sadya ko sa koleheyo. Pero tinutuhan ko ko ang role bilang tatay-tatayan ng mga estudyante at medyo napasubo. Madalas kaming mag protest laban sa mga fees ng university. Marami na rin akong narinig sa mga klasmeyts at school mates ko. Malaki na raw ulo ko. Mayabang daw ako. Sobrang pasikat ako. Medyo tinablan din ako sa narinig ko.
Kaya nag lay-low ako sa leadership at nag focus sa academic sa last semester ng third year at fourth year. Palihim akong nag enroll ng Accounting Tutorial sa P.A.S.S. doon sa may Labangon kay Mr. Mario De Guzman. Palihim din akong nag enroll nag CPA Review sa review center ng San Jose Recoletos bilang under graduate. Medyo lumabas naman pangalan ko sa ranking sa USJR review center pero hindi sa top 20. Malayo pa ako sa katotohanan, naisip ko. Aral lang ako ng aral. Naging kandidato sana ako sa Editor in Chief na posisyon sa aming University paper pero di na natuloy. Nagising na ako na ang koleheyo ay isang kunwaring buhay lang. Isa lang itong negosyo. Malayong malayo ito sa katotohanan. Sa totoong buhay, hindi logic at tamang pag-iisip ang palaging nasusunod. Kung sino ang may pera at makapangyarihan, siya ang nasusunod. Isa lang akong estudyante na ang sadya ay diploma. Ang mga titser naman ay binabayaran lang para magturo. Ang totoong boss ay ang may-ari ng unibersidad. Iyon ang katotohanan!
Natapos ko ang kurso na hindi maganda ang average rating. Mabababa ang grades ko lalo na sa higher Accounting subjects. Ibinagsak pa ako sa Government Accounting ng titser kong mahilig sa novel. Walang kompanya ang may ganang mag hire sa akin pag nakita nila grades ko! Ba't kasi sumali pa ako sa walang katuturang mga extra-curricular. Lihim kong pagsisisi. Pero sa totoo lang, gustong gusto ang maging lider sa totoong buhay. Kaya okey na rin na may konti na akong karanasan kahit man lang sa koleheyo. Balang araw ay magagamit ko rin yon sa totoong buhay.
Pero isa lang ang mahalaga. Natapos ko ang koleheyo. Meron na akong diploma. Isa na akong College Graduate! Yehey! Yehey! Pero sa totoo lang, medyo di ako masaya. Dapat ay pumasa muna ako bilang isang Certified Public Accountant para matawag ko ang sarili na isang tunay na lisensyadong propesyonal. Kaya ko kaya?
-END OF CHAPTER 11
ANG PROBINSYANO 12th Chapter (Akawntant)
Masaya ako na nakatapos din sa koleheyo ng kursong akawnting. Pero mas masaya ang Nanay ko. Lahat kaming magkakapatid ay mayroon na ring diploma at iyon ang pinaka pangarap ng bawat Nanay. Hindi na ako humiling pa ng class ring kahit tinanong ako ng Nanay ko. Tama nang may diploma ako. Hindi na sana ako sasali sa ehersisyo ng gradwasyon pero pinilit ako ng Nanay ko. Para daw sa kanya yon.
Ewan ko, sadyang hindi importante sa akin ang anumang seremonyas ng gradwasyon. Siguro ingit lang ako sa iba na merong awards, ako wala. Siguro inggit lang ako sa mga gradwasyon dahil lumaki akong hindi man lang makakuha-kuha ng ribbon o ranking sa elementarya at high school kahit man lang pang sampu. Pero ako rin ang dapat sisihin dahil tamad akong mag assignment at homework. Pero sa kailaliman ng puso at isipan ko, alam kong meron akong kakayahan at meron akong ibubuga. Sadyang hindi lang talaga ako magaling magpa bilib sa mga titser para makakuha ng maataas na grado. Kaya inggit ako sa mga klasmeta na palaging may ribbon o award. Mas magaling sila sa akin. Isang katotohan na hirap na hirap akong paniwalaan. "Mas magaling ako sa kanila!" Sigaw ng mayabang kong puso. "Eh di, patunayan mo!" Kantyaw ng praktikal kong isipan.
Isang linggo matapos ang gradwasyon ay naghahanda na ako sa mga papeles ko upang maghanap ng trabaho. Opisina na ang a-aplayan ko, hindi talyer o drayber. Sosyal! Tama na ang halos limang taon na palamunin lang ako. Dapat ko nang bayaran ang malasakit ng Nanay ko sa akin. "Back to work!" Ika nga sa englis. Kinausap ako ulit ng Nanay ko. Gusto ko raw bang mag take ng CPA board exam. Sabi ko ay "Oo." Pero kailangan ko pang magtrabaho at mag-ipon para doon. Pinaliwanag ko sa Nanay ko na kailangan kong mag review sa Maynila upang tumaas ang tsansa kong pumasa dahil nandoon ang pinaka magaling na review center. Hindi pa kasi ako masyadong hasa para sa matinik na CPA board exam, paliwanag ko.
"Meron akong naipon na singkwenta mil pesos, kasya na ba yon para sa review mo sa Maynila?" Ano raw? Ako bibigyan ng singkwenta mil ng Nanay ko para sa CPA review? Ang laki noon! Wala akong pambayad sa ganun kalaking halaga. Ano ako, sinuswerte? Ilang taon ba niyang pinag ipunan iyon? Kaya nag alanganin ako. "Eh, paano pag di ako pumasa?" Tanong ko sa nanay ko. "Papasa ka!" Sabi ng Nanay ko. Ang tapang ng Nanay ko. Para siyang pumusta ng Singkwenta mil sa isang manok pansabong na wala pang panalo derby. Alam kaya nya kung gaano kahirap ipasa ang CPA board exam? Nasa tatlo hanggang apat lang ang pumapasa sa bawat beynte na kandidato na kumuha ng board exam o 15 to 21 percent. Isa iyon sa pinakamahirap na board exam. Nakakatawa kung iisipin. Kung ibibili namin ng bigas ang singkwenta mil ay mahigit limampong sako na ng bigas iyon, may sukli pa!
Pero sadyang determinado na talaga Nanay ko. Mataas ang kumpyansa niya sa kanyang "manok" na mananalo sa isang napakalaking derby. Di iya alam, maraming Cum Laude, Magna Cum Laude, at Summa Cum Laude galing sa pinaka matitinik na paaralan sa Pilipinas ang di pumapasa sa CPA board exam taon-taon. Ganun ka lupit at ka O.A. at walang kwenta ang exam. "Ridiculously expensive and difficult" ang tawag doon sa Englis. Pag naging CPA ka naman ay babayaran ka lang ng di aabot sampung libo isang buwang sweldo bilang lisensyadong akawntant. Ganun ka bobo ang educational system natin. Naghihirap lang sa wala. Kaya nga halos mga instsik lang yumayaman sa pinas dahil puno ng kabobohan at kayabangan mga lider natin sa gobyerno! Mga paaralan naman natin sa pinas ay puno sa kapormahan. "Form over subtance" ang tawag doon. Kesyo UP o De La Salle o Ateneo ang isa, ibig sabihin daw ay mas matalino na siya kay sa galing sa probinsyang eskwelahan. Ano raw? Eh mayayaman lang ang nakaka-afford doon. Paano na ang matatalinong mahihirap? "Discrimination" ang tawag doon. Kaya nga palubog ng palubog ang pinas eh! Puro pasikat ang alam ng gobyerno at mga eskwelahan natin.
Part 2
Doon ako mag re-review sa maynila. Doon sa pinaka sikat na CPAR. Mga alamat at mismong writer ng mga sikat na accounting textbooks ang mga reviewer doon. Nandoon si Valix, Peralta, Rodel Roque at iba pa. Sila ang mga idolo ng sinumang nangangarap maging CPA. Kung gusto mong pumasa sa CPA licensure exam, isa lang ang dapat mong puntahan, CPAR. Iyon ang sabi sa akin ng kaibigan kong si Marites Gerero-Languita na schoolmate ko na CPA na.
Ang problema, nagkaroon ng di pagkakasunduan ang mga reviewer sa CPAR. Anim sa sampung reviewer ng CPAR ay tumiwalag at bumuo ang bagong review center and Review School of Accountancy o 'RESA'. Ang malas ko naman! Bakit ngayon pa?! Tumawag ako sa CPAR at RESA. Walang sumasagot sa telepono ng CPAR. Sa RESA naman ay sinagot ako ng mismong reviewer ni si Mr. Oberieta. Tinanong ko siya kung ano ang advantage ng RESA laban sa CPAR. Sinabi nya na 87.5 percent ng subjects sa RESA ay hahawakan nilang anim na reviewer ng tumiwalag sa CPAR. Samantala ang CPAR, apat na orihinal na reviewer na lang ang natira at matatanda pa. Kaya nag desisyon akong sa RESA mag enroll.
Balik Maynila ang bida! Nag boarding house ako sa may Quiapo. Malapit lang sa mga lugar kung saan ako nagpalaboy-laboy dati. Sadyang tutuo ang kasabihan na habang may buhay ay mag pag-asa. Unang araw ko sa RESA, umakyat ako sa 4th floor ng isang building at nabasa ko "Welcome Future CPAs!" Iyon ang nakasulat sa may pintuan. Nandoon din ang higit dalawang libong CPA reviewee mula sa iba't ibang sulok ng Pilipinas na pinili ang RESA kesa sa CPAR. Ako lang ang galing Cebu. Walang taga San Carlos, walang taga USJR, walang UC, walang USP, walang UV, walang CIT. Ako lang talaga mag-isa galing Cebu. Isang walang kamuwang-muwang at naliligaw na kaluluwa. Tama kaya desisyon ko sa mag-enroll sa RESA? Sabagay mas mabuti na yon, ako ang palaging Top 1 mula sa Cebu! Ang nag-iisang pambato ng Cebu, si Ernesto S. Abines Jr.! Ang dating taxi driver. Yehey! Pero walang pumalakpak.
Nag-aral ako ng husto. Kain, pasok, tulog at aral. Minsan ay nag si-sine din. Patay ako sa Nanay ko! Pero sine lang naman.....at Jolibee syempre! Nakaka ingit mga classmate ko sa review. Para silang mga batang alagang-alaga ng chaperon nilang titser. May nakatabi akong galing Dumaguete. Matatalino sila at subsub sa aral. Maganda si Miss Dumaguete. Kayumangi at may dimples. Di ako makatitig sa mga mata nya. Sadyang nanginginig ako at nabubulol. Pero magkaibigan kami. Madalas niyang ituro sa akin ang pinaka pambato nila sa grupo. Sobrang talino daw ng pambato nila at crush na crush nya. May ngiting pabulong niya sa akin. Sarap sabihing "ang crush ko ay ikaw" pero na totorpe ako. Ah basta aral lang ako ng aral. Minsan sini-share pa niya sa akin mga private review materials nya. Minsan inalok pa akong sumama sa private review session nila. Okey lang daw akong sumali dahil bisaya ako galing Cebu sabi daw ng titser nila. Kumbaga kakampi ako. Tumanggi ako. Naiilang ako sa style ng pag aaral nila. Masaya na ako makita ang ngiti ng crush ko. Pero naiinis akong marinig pag binanggit niya pangalan ng crush nya. Mas gwapo pa naman ako doon ah! Masyado maraming pimples crush niya. Naisip ko. Ang yabang ko talaga. Torpe naman!
Dumating ang araw ng unang Pre-board exams. Umaga yon. Pinaghanda kami ng mga reviewer na parang tutuo ang board exam. Parehong oras, naka puti kami lahat. Lahat ng rules sa actual board exam ay sinusunod. Calculator lang dala at lapis. Ang kaibahan lang daw ay ang lugar ng exams at mas mahirap ang pre-board kay sa actual. Para daw mas tutuhanan ang result at pag bumagsak ka ay pagbubutihan pa ang aral sa second pre-board. Talagang sobrang hirap ang exams. Kabado lahat. Ginawa ko lahat ng makakaya pero sadyang di ako sigurado sa mga answers ko. Sobrang komplikado ang mga problems. Paano na pag di ako pumasa sa unang preboard? May pag-asa kaya ako sa actual board? Lipad lahat ang yabang at tapang ko. "Moment of truth" ika pa sa englis. Nakupo! Nakakatakot malaman ang results! Singkwenta Mil pesos pusta ng Nanay ko sa akin! Patay ako!
Ilang araw din bago natapos ang checking ng pre-board. Hindi seryoso ang klase. Panay biro at tukso ng mga reviewer namin na sina Rodel at Gerry Roque, Mr. Oberieta, Mr. Tamayo, Mr. Dayag at isang Attorney. Wag daw kaming kabahan. Bagsak din naman kaming lahat. Kaya gumawa kami ng gimik. Kung sino daw may crush ay ipadala ang message sa reviewer at babasahin iyon sa entablado mismo. Medyo sumaya at nawala ang tensyon. Gumawa ako ng isang poem para sa crush ko:
A Poem for Charlyn
I like you
I don't know if you like me
I dreambt about you
I don't know if you even think about me
I don't know if you like me
I dreambt about you
I don't know if you even think about me
You once stared at me and smiled
My heart just trembled my tongue was tied
Oh how can I resist to a girl so pretty
With an angelic face and charming beauty
My heart just trembled my tongue was tied
Oh how can I resist to a girl so pretty
With an angelic face and charming beauty
I rehearsed some lines to tell you 'I care'
Yet those words disappear whenever hou're near
Coz my heart realized that for me you're too pretty
Just like in the movie I'm the beast you're the beauty
Yet those words disappear whenever hou're near
Coz my heart realized that for me you're too pretty
Just like in the movie I'm the beast you're the beauty
My ambitious heart is longing for you
My heart and soul wished it'd come true
But something whispered this is not our time
Maybe in other life you'll finally be mine
My heart and soul wished it'd come true
But something whispered this is not our time
Maybe in other life you'll finally be mine
So let this fool write some few more words
For a poet like me, its my weapon and sword...
For a poet like me, its my weapon and sword...
Binasa yon ni Mr. Oberieta. Instant hit! Sikat si Charlyn. Siya ang may pikamahaba ang hair! Ika nga. Sino daw ba gumawa ng poem? Tanong ni Mr. Obrieta. Gusto kong matunaw sa hiya. Sising-sisi ako bakit ko pinabasa. Wala naman sa usapan na ipakilala o patayuin ang nagpadala ng sulat. Paano na to! Ma e-expose ang pagkatao ni Spiderman! Nag iba pakikitungo ni Charlyn sa akin mula noon. Siguro naisip nya ang palagi niyang pagyayabang sa crush nya sa akin at kung ano-ano pa binubulong niya sa akin dati. Kasalanan iyon ng poem. Kasalanan ni Mr. Oberieta lahat! Di na ako kinausap ni Charlyn. Palagi siyang tinutukso ng mga kasamahan niya. Pero ngumingiti naman siya sa akin paminsan-minsan. Sapat na yon.
Part 3
Lumabas din ang result ng unang pre board exam namin. Mga taga Marawi ang nag Top 1, 2 and 3. Pangatlong review na raw nila yon. Syempre ako ang nag Top 1 sa boong Cebu! Ako lang naman kasi ang nag iisang reviewee mula sa Cebu. Walang kalaban. Bigla nalang akong hinagpas sa likod ng kaibigan kong muslim na lalaki. "Pak!" Malakas na hagpas yon. Napa aray talaga ako. Nakangiti ang tarantado! "Congrats Pare! Ang astig mo!" Masaya niyang bati sa akin. Top 12 daw ako sa pre-board exam! Di ako makapaniwala! Binasa ko ulit ang listahan : "No. 12. Ernesto S. Abines Jr. (SWU -Cebu) ....Rating 88.++" Ako ba yon? Tanong ko sa sarili. Baka di ako yon. Pagdududa ko. Tatlong besis akong bumalik. Tatlong besis akong bumasa. Saka lang ako naniwala. "Ako nga yon!"
Di ko alam paano ako napunta sa loob ng classroom. Para akong nakalutang sa eri sa pagka top 12 ko. Matamis na ngiti at pagbati mula kay Charlyn ang natanggap ko. "Ikaw ha! Tahimik ka lang ang tali-talino mo pala." Sabi niya. Ako ang Top 1 sa boong Central Visayas. Pangalawa lang ang pambato at crush ni Charlyn at hindi kasali sa over all top 20. Siguro medyo pumangit ang tingin ni Charlyn sa crush niya. Duda ko. Sana pogi points ang pag top ko sa kanya. Lihim kong pangarap.
"Congtulations sa lahat ng pumasa!" Sabi ni Rodel Roque, ang idolo kong bansot. Siya ang pinakamagaling na reviewer at author ng mga libro sa Management Accounting Services o MAS sa boong pilipinas. "Sa mga hindi pumasa, di pa huli ang lahat." Dagdag nya. "Sa mga nag top 20, meron kayong nag-aabamg na surpresa sa opisina ko." May ngiti niyang sabi. Ano kaya yon?
Sulat mula sa top 3 Accounting firm ng bansa at boong mundo ang natanggap naming mga top notchers sa pre-board. Ayon sa sulat, bilib daw sila sa talino namin. Pagnakapasa na kami sa Actual Board exam ay ipakita lang namin ang letter sa opisina nila at agad kaming pasok sa trabaho. Isa iyong Job Offer mula sa Big 3 Accounting firms sa boong mundo. Kinausap ako ni Rodel Roque sa opisina nya. Malakas daw kutob nya na isa ako na mag top sa actual board exam. Pagbutihin ko raw. Wow! Friends kami ng idol ko! Ang Nanay ko ay pumusta sa akin ng Singkwenta mil basta pumasa lang. Pero heto si Mr. Rodel Roque, isang alamat na reviewer at sikat na Accounting text book author ay dadagdag pa ng pusta na mag top ako sa actual board exam! Tutuo ba ito o panaginip lang? Mukhang bumibigat yata ang bagahe sa balikat ko. Hindi lang pala dapat ako pumasa, dapat mag top din! Gusto kong yakapin si Rodel sa tiwala nya. Pero gusto ko rin siyang sakalin sa dagdag bigat ng hamon nya!
Dumating ang pangalawang pre-board. Nag top ulit ako, No. 14. Kinausap ulit ako ng magkapatid na Rodel at Gerry Roque. Ang pangalawang besis na nag top ako ay nagpapatibay daw sa tiwala nila sa akin. Ibang klase sila kung mag motivate, tagus hanggang boto. Sinsero at pribadong meeting ang usapan namin sa opisina nila. Sana ganun lahat ng titser.
Dumating ang actual board exam. Dumating ang results. Dalawa lang mula sa RESA review ang nag top 20. Isang taga UP at isa pang galing sa sikat na paaralan. Yong taga UP ay top 16 namin yon. Hindi pumasok sa Top 20 ang mga taga Marawi na ubod ng talino. Masama ang loob nina Rodel na dalawa lang sa pambato nila ang nag top. Medyo hindi maganda yon sa marketing ng RESA.
"Sabi ko sayo pare, may mafia ang board exam" sabi ng ilocano kong ka boardmate. "Sikat lang na mga paaralan ang nag ta top sa board exam kahit anong gawin mo! Negosyo yan!" Siguro may katotohan yon. Bilib na bilib ako sa mga taga Marawi na palaging top 1, 2 and 3 sa pre-board namin pero top 16 namin mula UP ang pumasok sa top 20. Sa Amerika, pinagbabawal mismo ang pag announce at pag publish ng mga top notcher. "Pass or Failed" lang ang resulta. Dahil sa totong buhay, kawawa ang isang top notcher dahil tumataas ang ekspektasyon sa kanya. Marami rin ang maiinggit sa kanya. Pinapahirapan siya ng mga taong magagaling na nakapalibot sa kanya upang ipamukha sa top notcher na yon na mas magaling pa sila sa kanya. Eskwelahan lang ang may totoong benipisyo sa ranking. Dumadami enrollment pag sikat ang eskwelahan. Kayang ring mag bayad ng isang eskwelahan ng ilang milyon pasikatin lang ang eswkelahan nila. Magkano ba sweldo ng mga nasa Professional Regulation Commission at Board of Accountancy? Senador nga kayang mag nakaw eh.
Pumasa ako sa CPA Board pero hindi ako nag top. Panalo Nanay ko. Talo si Rodel Roque. Isa na akong ganap na Certified Public Accountant at may Job Offer pa ako sa the Big 3 Accounting firms sa boong mundo! Pero parang hindi pa rin ako masyadong masaya sa kaloob-looban ko. Ah basta! CPA na ako! Thank you Lord!
Ano kaya kung mag-enroll ako ng abugasya habang nag tatrabaho bilang isang Akawntant? Ang sarap sigurong tingnan pangalan ko na napakapakakaka-haba, biruin mo : Atty. Ernesto S. Abines Jr., CPA! Talaga naman. Sadyang hindi nakukuntinto ang tao. Pero malay natin, swertihin!
- END OF CHAPTER 12
Subscribe to:
Posts (Atom)